﴿قالَ رَبِّ فَأَنْظِرْنِی إِلی یوْمِ یبْعَثُونَ * قالَ فَإِنَّک مِنَ الْمُنْظَرِینَ * إِلی یوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ﴾ (الحجر: ۳۶ - ۳۸)
قوله تعالی:
﴿قالَ رَبِّ فَأَنْظِرْنِی إِلی یوْمِ یبْعَثُونَ * قالَ فَإِنَّک مِنَ الْمُنْظَرِینَ * إِلی یوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ﴾ (الحجر: ۳۶ - ۳۸)
ترجمه آیه:
(ابلیس گفت: پروردگارا پس مرا تا روزی که خلایق برانگیخته شوند مهلت ده، خداوند فرمود: البته تو از مهلت داده شدگانی، تا به روز وهنگام معین ومعلوم).
متن روایت (۱):
أبو جعفر محمد بن جریر الطبری: قال: أخبرنی ابو الحسن علی قال: حدثنی (ثنا) أبو جعفر قال: حدثنا المظفر بن جعفر بن المظفر العلوی قال: حدثنا جعفر بن محمد بن مسعود، عن أبیه، عن علی بن الحسن بن فضال قال: حدثنی (ثنا) العباس بن عامر، عن وهب بن جمیع مولی إسحاق بن عمار قال: سألت أبا عبد الله (علیه السلام) عن إبلیس قوله: ﴿قالَ رَبِّ فَأَنْظِرْنِی إِلی یوْمِ یبْعَثُونَ * قالَ فَإِنَّک مِنَ الْمُنْظَرِینَ * إِلی یوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ﴾ أی یوم هو؟ (قال یا وهب)(۱) أتحسب أنه یوم یبعث الله تعالی الناس؟ (لا) ولکن الله (عزَّ وجلَّ) أنظره الی یوم یبعث الله (عزَّ وجلَّ) قائمنا، فإذا بعث الله (عزَّ وجلَّ) قائمنا فیأخذ بناصیته ویضرب عنقه فذلک یوم الوقت المعلوم(۲).
ترجمه روایت (۱):
ابو جعفر محمّد بن جریر طبری گوید: خبرم داد ابو الحسن علی گفت: ابو جعفر حدیثم داد، گفت: مظفّر بن جعفر بن مظفّر علوی حدیثمان داد، گفت: جعفر بن محمّد بن مسعود از پدرش از علیّ بن الحسن بن فضّال برایمان حدیث آورد، گفت: حدیثام داد عبّاس بن عامر، از وهب بن جمیع همپیمان اسحاق بن عمّار که گفت: از حضرت صادق (علیه السلام) درباره ی گفته ی ابلیس پرسیدم که: (پروردگارا، پس مرا تا روزی که خلایق برانگیخته شوند مهلت ده. خداوند فرمود: البتّه تو از مهلتداده شده گانای تا به روز وهنگام معیّن ومعلوم) آنچه روزی خواهد بود؟ فرمود: ای وهب، گمان میکنی آن روزی است که خداوند مردمان را برمیانگیزد؟! [خیر] خداوند او را تا روزی مهلت داد که خدای (عزَّ وجلَّ) قیامکننده ی ما را برانگیزد. (موی) پیشانی او را میگیرد ووی را گردن میزند. آن (روز) روز وقت معلوم است.
متن روایت (۲):
ورواه العیاشی: بإسناده عن وهب بن جمیع مولی إسحاق بن عمار قال: سألت أبا عبد الله (علیه السلام) عن (قول) إبلیس، وذکر الحدیث(۳).
(وفیه روایة: یقتله رسول الله (صلی الله علیه وآله وسلم)، والروایات مذکورة فی کتاب البرهان فی تفسیر هذه الآیة)(۴).
ترجمه روایت (۲):
این روایت را عیّاشی نیز روایت کرده است، به سند خود: از وهب بن جمیع همپیمان اسحاق بن عمّار که گفت: از حضرت ابو عبد الله امام صادق (علیه السلام) راجع به [گفته ی] ابلیس پرسیدم ... وحدیث را تا آخر یاد کرده است. در این باره روایتی دیگر هم هست که: او را رسول خدا (صلّی الله علیه وآله وسلّم) خواهد کشت.
این روایات در کتاب البرهان در تفسیر آیه ی فوق ذکر شده است.
پاورقی:
-----------------
(۱) در مأخذ نیست.
(۲) دلائل إمامت: ۲۴۰.
(۳) تفسیر عیاشی: ۲، ۲۴۲.
(۴) بین پرانتز از کلام سید هاشم حسینی بحرانی است.
