﴿اللهُ نُورُ السَّماواتِ وَالأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ کمِشْکاةٍ فِیها مِصْباحٌ الْمِصْباحُ فِی زُجاجَةٍ ... وَیضْرِبُ اللهُ الأَمْثالَ لِلنَّاسِ وَاللهُ بِکلِّ شَیءٍ عَلِیمٌ﴾ (النور: ۳۵)
قوله تعالی:
﴿اللهُ نُورُ السَّماواتِ وَالأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ کمِشْکاةٍ فِیها مِصْباحٌ الْمِصْباحُ فِی زُجاجَةٍ الزُّجاجَةُ کأَنَّها کوْکبٌ دُرِّی یوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبارَکةٍ زَیتُونَةٍ لا شَرْقِیةٍ وَلا غَرْبِیةٍ یکادُ زَیتُها یضِیءُ وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ نُورٌ عَلی نُورٍ یهْدِی اللهُ لِنُورِهِ مَنْ یشاءُ وَیضْرِبُ اللهُ الأَمْثالَ لِلنَّاسِ وَاللهُ بِکلِّ شَیءٍ عَلِیمٌ﴾ (النور: ۳۵)
ترجمه آیه:
(خداوند نور (هادی) آسمانها وزمین است. نور او به چراغدانی ماند که در آن چراغی (تابناک) باشد. آن چراغ در میان شیشه ای وآن شیشه همچون ستاره ی درخشانی تلألؤ کند. از درخت مبارک زیتونی که نه شرقی است ونه غربی افروخته گردد. (از بس که روغن آن صاف وشفّاف است) نزدیک است که روغن آن پرتو افشانی کند؛ هر چند آتشی به آن نرسد. نوری است ما فوق نور دیگر وخداوند هر که را خواهد به نور خویش هدایت فرماید وخداوند برای مردم این مثلها را میزند وخداوند به همه چیز داناست).
متن روایت:
روی عن جابر بن عبد الله الأنصاری: قال: دخلت إلی مسجد الکوفة وأمیر المؤمنین (صلوات الله وسلامه علیه) یکتب بإصبعه ویتبسم، فقلت له: یا أمیر المؤمنین ما الذی یضحکک؟ فقال: عجبت لمن یقرأ هذه الآیة ولم یعرفها حق معرفتها، فقلت له: وأی آیة یا أمیر المؤمنین؟ فقال: قوله تعالی: ﴿اللهُ نُورُ السَّماواتِ وَالأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ کمِشْکاةٍ﴾ المشکاة محمد (صلی الله علیه وآله)، ﴿فِیها مِصْباحٌ﴾ أنا المصباح، ﴿فِی زُجاجَةٍ﴾ الزجاجة الحسن والحسین ﴿کأَنَّها کوْکبٌ دُرِّی﴾ وهو علی بن الحسین، ﴿یوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبارَکةٍ﴾ محمد بن علی، ﴿زَیتُونَةٍ﴾ جعفر بن محمد ﴿لا شَرْقِیةٍ﴾ موسی بن جعفر ﴿وَلا غَرْبِیةٍ﴾ علی بن موسی (الرضا) ﴿یکادُ زَیتُها یضِیءُ﴾ محمد بن علی ﴿وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ﴾ علی بن محمد ﴿نُورٌ عَلی نُورٍ﴾ الحسن بن علی ﴿یهْدِی اللهُ لِنُورِهِ مَنْ یشاءُ﴾ القائم المهدی (علیه السلام)، ﴿وَیضْرِبُ اللهُ الأَمْثالَ لِلنَّاسِ وَاللهُ بِکلِّ شَیءٍ عَلِیمٌ﴾.
(والروایات فی أن الآیة نزلت فی أهل البیت (علیهم السلام) کثیرة مذکورة فی کتاب البرهان)(۱).
ترجمه روایت:
از جابر بن عبد الله انصاری روایت است که گوید: به مسجد کوفه داخل شدم. دیدم حضرت امیر المؤمنین (صلوات الله وسلامه علیه) با انگشت چیزی مینویسد وتبسّم میکند. عرضه داشتم: یا امیر المؤمنین! چه چیز موجب خنده ی شما شده است؟ فرمود: در شگفتم از کسی که این آیه را میخواند؛ ولی آنطور که شایسته است به معنی آن معرفت ندارد عرض کردم: کدام آیه، یا امیر المؤمنین؟ فرمود: ﴿اللهُ نُورُ السَّماواتِ والْأَرْضِ، مَثَلُ نُورِهِ کَمِشْکاةٍ﴾ مشکات: حضرت محمّد (صلّی الله علیه وآله وسلّم) است، ﴿فِیها مِصْباحٌ﴾ مصباح: من هستم، ﴿فِی زُجاجَةٍ﴾ زجاجه: حسن وحسینند، ﴿کَأَنَّها کَوْکَبٌ دُرِّی﴾ واو علیّ بن الحسین است، ﴿یُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبارَکَه﴾ محمّد بن علی است، ﴿زَیْتُونَه﴾ جعفر بن محمّد است، ﴿لا شَرْقِیَّه﴾ موسی بن جعفر است، ﴿ولا غَرْبِیَّه﴾ علیّ بن موسی [الرّضا] است، ﴿یَکادُ زَیْتُها یُضِیءُ﴾ محمّد بن علی است، ﴿ولَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ﴾ علیّ بن محمّد است، ﴿نُورٌ عَلی نُورٍ﴾ حسن بن علی است، ﴿یَهْدِی الله لِنُورِهِ مَنْ یَشاءُ﴾ قائم مهدی است که درود بر آنان باد، ﴿وَیَضْرِبُ الله الْأَمْثالَ لِلنَّاسِ واللهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ﴾.
نشان میدهد که این آیه درباره ی اهل بیت (علیهم السلام) است. روایات بسیاری که در کتاب «البرهان» یاد گردیده است.
پاورقی:
-----------------
(۱) بين پرانتز از کلام علامه سید هاشم حسینی بحرانی (رحمه الله).
