قوله تعالی:
﴿یرِیدُونَ لِیطْفِؤُا نُورَ الله بِأَفْواهِهِمْ وَاللهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَلَوْ کرِهَ الْکافِرُونَ﴾ (الصف: ۸)
ترجمه آیه:
(میخواهند نور خدا را با (دم) دهانهاشان خاموش سازند وخداوند تمام کننده ی نور خود است؛ هر چند کافران را ناخوش آید).
متن روایت (۱):
محمد بن یعقوب: عن علی بن محمد، عن بعض أصحابنا، عن ابن محبوب، عن محمد بن الفُضَیل، عن ابی الحسن الماضی (علیه السلام) قال: سألته عن قول الله (عزَّ وجلَّ): ﴿یرِیدُونَ لِیطْفِؤُا نُورَ الله بِأَفْواهِهِمْ﴾ قال (علیه السلام): یریدون لیطفئوا ولایة أمیر المؤمنین (علیه السلام) بأفواههم.
قلت: ﴿وَاللهُ مُتِمُّ نُورِهِ﴾ قال: والله متم الامامة لقوله (عزَّ وجلَّ): ﴿فَآمِنُوا بِاللهِ وَرَسُولِهِ وَالنُّورِ الَّذِی أَنْزَلْنا﴾ فالنور هو الامام، قلت: ﴿هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدی وَدِینِ الْحَقِّ﴾ قال (علیه السلام): هو (الذی) أمر رسوله محمداً (صلی الله علیه وآله) بالولایة لوصیه، والولایة هی دین الحق، قلت: هذا تنزیل؟ قال: نعم، أما هذا الحرف فتنزیل، وأما غیره فتأویل(۱).
ترجمه روایت (۱):
محمّد بن یعقوب، از علیّ بن محمّد، از بعض اصحابمان، از ابن محبوب، از محمّد ابن فضیل از حضرت ابو الحسن ماضی (امام کاظم) (علیه السلام) آورده گوید: درباره ی فرموده ی خدای -عزّ وجلّ-: (میخواهند نور خدا را با (دم) دهانهاشان خاموش سازند) پرسیدم. آن حضرت (علیه السلام) فرمود: «میخواهند ولایت امیر المؤمنین (علیه السلام) را با دهانهاشان خاموش کنند» عرض کردم: (وخداوند تمام کننده ی نور خود است)؟ فرمود: خداوند تمام کننده ی امامت است. به دلیل فرموده ی خدای -عزّ وجلّ-: (به خداوند ورسول او ونوری که نازل ساختیم ایمان آورید)، پس نور همان امام است عرضه داشتم: (اوست خدایی که رسولش را به هدایت ودین حق فرستاد)؟ فرمود: «یعنی اوست خدایی که رسول خویش را به ولایت وصیّش امر فرمود وولایت همان دین حقّ است» گفتم: (تا بر همه ی دین غالب گرداند) (چه طور)؟ فرمود: یعنی آن را بر تمامی ادیان، هنگام قیام حضرت قائم (علیه السلام) غالب سازد.- (امام (علیه السلام) در توضیح) فرمودند: - خداوند) فرماید: (وخدا تمام کننده ی نور خود است) (یعنی) ولایت قائم (علیه السلام) را به مرحله ی تمام میرساند؛ (وهر چند کافران را ناخوش آید) (یعنی) هر چند کافران به ولایت علی (علیه السلام) اکراه دارند عرضه داشتم: این تنزیل است؟ فرمود: «آری؛ این حرف تنزیل است وغیر آن تأویل».
متن روایت (۲):
علی بن إبراهیم: فی تفسیره: قال: و(أما)(۲) قوله: ﴿یرِیدُونَ لِیطْفِؤُا نُورَ الله بِأَفْواهِهِمْ وَاللهُ مُتِمُّ نُورِهِ﴾ قال: (قال)(۳): القائم من آل محمد (علیه السلام) اذا خرج یظهره الله علی الدین کله حتی لا یعبد غیر الله، وهو قوله (صلی الله علیه وآله): یملأ الأرض قسطاً وعدلاً، کما ملئت جوراً وظلماً (ظلماً وجوراً)(۴).
ترجمه روایت (۲):
علیّ بن ابراهیم در تفسیرش گوید: و(امّا) فرموده ی خداوند: (میخواهند نور خدا را با (دم) دهانهاشان خاموش سازند وخداوند تمام کننده ی نور خود است) (گوید): فرمود: نور تمام) قیام کننده از آل محمّد (علیه السلام) است. هر گاه به پا خیزد، خداوند او را بر همه ی دین (ادیان) چیره میسازد تا آنجا ) که جز خداوند پرستیده نشود وهمین است (معنی) فرموده ی پیغمبر اکرم (صلّی الله علیه وآله وسلّم): او (حضرت قائم (علیه السلام)) زمین را از قسط وعدل آکنده خواهد ساخت؛ همچنانکه از جور وظلم پر شده باشد.
پاورقی:
-----------------
(۱) أصول کافی: ۱: ۴۳۲.
(۲) در منبع نیست.
(۳) در منبع نیست.
(۴) تفسیر قمی: ۲: ۳۶۵.