قوله تعالى:
﴿وَأَسْبَغَ عَلَیْکُمْ نِعَمَهُ ظاهِرَةً وباطِنه﴾ (لقمان: ۳۱)
ترجمه آیه:
(ونعمتهای آشکار ونهان خویش را بر شما فراوان کرد)
متن روایت (۱):
ابن بابویه، قال: حدّثنا أحمد بن زیاد بن جعفر الهمذانیّ (رضی الله عنه)، قال: حدّثنا علیّ بن إبراهیم بن هاشم، عن أبیه، عن أبی أحمد محمّد بن زیاد الأزدی، قال: سألت سیّدی موسی بن جعفر (علیهما السلام) عن قول الله (عزّ وجلّ): ﴿وأَسْبَغَ عَلَیْکُمْ نِعَمَهُ ظاهِرَةً وَباطِنَه﴾ فقال (علیه السلام): «النّعمه الظّاهرة الإمام الظّاهر، والباطنه الإمام الغائب».
فقلت له: ویکون فی الأئمّه من یغیب؟ قال: نعم، یغیب عن أبصار النّاس شخصه، ولا یغیب عن قلوب المؤمنین ذکره، وهو الثّانی عشر منّا، یسهّل الله له کلّ عسیر ویذلّل له کلّ صعب ویظهر له کنوز الأرض ویقرّب له کلّ بعید، ویبیر به کلّ جبّار عنید ویهلک علی یده کلّ شیطان مرید، ذلک ابن سیّدة الإماء الّذی تخفی علی النّاس ولادته، ولا یحلّ لهم تسمیته حتّی یظهره الله عزّ وجلّ فیملأ الأرض قسطا وعدلا کما ملئت جورا وظلما.
ترجمه روایت (۱):
ابن بابویه گوید: احمد بن زیاد بن جعفر همدانی (رضی الله عنه) برایمان حدیث آورد وگفت: علیّ بن ابراهیم بن هاشم از پدرش از ابو احمد محمّد بن زیاد ازدی روایت کرد که گفت: از آقایم حضرت موسی بن جعفر (علیه السلام) درباره ی فرموده ی خدای -عزّ وجلّ-: (ونعمتهای ظاهری وباطنی خویش را بر شما تمام کرد) پرسیدم. آن حضرت (علیه السلام) فرمود: نعمت ظاهر، امام ظاهر است ونعمت باطن، امام غایب به آن جناب عرضه داشتم: آیا در امامان کسی هست که غایب شود؟
فرمود: آری، از دیدگان مردم شخص او غایب میشود؛ ولی از دلهای مؤمنان، یاد او غایب نمیگردد واو دوازدهمین تن از ما (امامان) است. خداوند هر دشواری را برای او آسان مینماید وهر سختی را برایش رام میسازد وگنجهای زمین را برایش آشکار میگرداند وهر دوری را برای او نزدیک مینماید وهر سرکش ستیزگر را به او نابود میکند وبه دست او، هر شیطان طاغی را هلاک میسازد.
او پسر بهترین کنیزان است؛ آنکه ولادتش بر مردم پوشیده میماند ونام بردنش برای آنها روا نباشد تا اینکه خداوند او را آشکار سازد. پس زمین را پر از قسط وعدل سازد؛ همچنانکه از ستم وظلم آکنده باشد.
متن روایت (۲):
ابن شهر آشوب: عن محمّد بن مسلم، عن الکاظم (علیه السلام)، أنّه قال: «الظّاهرة الإمام الظّاهر، والباطنه الإمام الغائب».
ترجمه روایت (۲):
ابن شهر آشوب: از محمّد بن مسلم، از حضرت امام کاظم (علیه السلام) روایت است که آن حضرت فرمود: «نعمت ظاهری امام ظاهر است ونعمت باطنی امام غایب».