طول عمر امام زمان (علیه السلام) از دیدگاه علوم وادیان
نویسنده: علی اکبر مهدی پور
فهرست مطالب
مقدمه
آیا عمر انسان محدود است؟
میانگین عمر انسان
مرز طبیعی عمر انسان
عمر جاویدان
سلولهای جاویدان
بافتهای جاویدان
عمر طولانی
گیاهان
حیوانات
انسان
گامهایی شتابان به سوی عمر جاویدان
دانش پیری شناسی
مبارزه جدی با پیری
تأسیس انجمن های کریونیک
منجمد ساختن بدن انسان
دانش مرگ شناسی
مبارزه با مرگ
آزمایشها
سرویس ارگانهای مختلف بدن
پیوند سلولها واندامهای بدن
تحقیق وتألیف
عوامل طول عمر
آرامش روحی
عامل ارث
عامل تغذیه
کم خوری
عامل محیط
هوای آزاد
سرما
سختکوشی
شغل وحرفه
دوری از دخانیات
سایر موارد
جوانی پایدار
خرق عادت
استثناها
استثناء در جهان نباتات
استثناء در عالم حیوانات
استثناء در عالم انسان
زمستان خوابی
نتیجه
طول عمر از طریق اعجاز
طول عمر از دیدگان ادیان آسمانی
قدرت بی پایان خدا
نمونه های دراز عمران در کتب آسمانی
تورات وطول عمر
قرآن وطول عمر
حضرت خضر
حضرت الیاس
حضرت ادریس
دجال
پیروان همه ادیان آسمانی در انتظار مصلح بزرگی هستند که بر اساس نویدهای کتب مقدسه شان در آخر الزمان ظهور کرده، بر ویرانه های کاخهای ظلم واستبداد، شالوده حکومت واحد جهانی را بر اساس عدالت وآزادی استوار خواهد کرد. به عقیده مسلمانان جهان، او کسی جز ویرانگر کاخهای ظلم وستم، وبنیانگذار حکومت عدل وآزادی، حضرت مهدی منتظر نمی باشد.
وبه عقیده ما شیعیان، او فرزند بلا فصل حضرت امام حسن عسکری (علیه السلام) حضرت بقیه الله حجه بن الحسن المهدی (عجل الله فرجه) است که در پگاه نیمه شعبان ۲۵۵ هجری(۱) در سامرا دیده به جهان گشوده است. وپس از سپری شدن دوران غیبت صغری (۷۴ سال) در نیمه شعبان ۳۲۹ هجری این دست نیرومند الهی در آستین غیبت فرورفت تا روزی پس از سپری شدن غیبت کبری ظهور کند وبه جنایتها وخیانتهای انسانها خاتمه دهد وپرچم توحید را برفراز جهان هستی به اهتزاز در آورد. هم اکنون ۱۱۴۸ سال تمام از عمر شریف آن حضرت می گذرد واو همچنان در پشت پرده غیبت در انتظار فرا رسیدن فرمان ظهور است، وجز خدا کسی وقت دقیق آن را نمی داند. بیش از هزار سال است که طول عمر حضرت مهدی (علیه السلام) یکی از پرسشهای پر مشتری مسائل اسلامی است. وبیش از هزار سال است که دانشمندان اسلامی، خود را ناگزیر می بینند که برای رفع استبعاد مردم، فصلی را در کتابهای خود به پاسخ این پرسش اختصاص دهند وبه همین دلیل است که نعمانی در غیبت خود به پاسخ این پرسش پرداخته است، در صورتی که به هنگام نگارش این کتاب عمر آن حضرت هشتاد واندی سال بود(۲) ومرحوم صدوق در کمال الدین وتمام النعمه بخشی را بعنوان المعمرون باز کرده است(۳) در حالی که به هنگام وفات صدوق عمر آن حضرت ۱۲۶ سال بود(۴) وشیخ مفید در کتاب الفصول العشره فصلی را به پاسخ اعتراض مخالفان در مورد طول عمر آن حضرت اختصاص داده است، در صورتی که عمر آن حضرت به هنگام نگارش کتاب ۱۵۶ سال بود.(۵)
وشیخ طوسی در کتاب غیبت خود به این پرسش پاسخ گفته است، در صورتی که عمر آن حضرت بهنگام نگارش کتاب ۱۹۲ سال بود.(۶) هنگامی که مسئله طول عمر حضرت مهدی در دومین قرن زندگی حضرتش این چنین مورد بحث وگفتگو قرار گیرد در دوازدهمین قرن زندگی آن حضرت، جا دارد که بشدت در جامعه مطرح شود وکتابها ومقاله ها در پیرامون این مسئله از طرف دانشمندان اسلامی منتشر گردد. خوشبختانه پیشرفت دانش، کار ما را آسان کرده وراه را بر مخالفان ما بسته است، زیرا امروزه دانشمندان با تلاشی خستگی ناپذیر در جستجوی راههائی هستند که آنها را بزندگی جاویدان برساند ودیگر عمرهای هزار ساله وچند هزار ساله برای آنها زیر پا افتاده بشمار می آید که آنها نوید عمرهای میلیونی را برای بشر قرن بیست ویکم می دهند. هدف ما در نگارش این مقاله بررسی این مطلب است که: آیا عمر طولانی از نظر قرآن ودانش روز محال است یا ممکن؟ وانشاء الله اثبات خواهیم کرد که از نظر دین ودانش عمر طولانی محال نیست بلکه ممکن است واز نظر علمی ودینی نمونه های بسیاری از آن واقع شده است تنها چیزی که هست، عمر بسیار طولانی (هزار سال به بالا) غیر عادی وغیر استاندارد است واینک به تحقیق علمی وقرآنی آن می پردازیم.
آیا عمر انسان محدود است؟
آیا عمر بشر مرزی دارد که عبور از آن ممکن نباشد وهر کس به آن حد برسد به ناچار باید بمیرد؟ ویا چنین حدی در کار نیست؟ خوشبختانه در عصر ما به روشنی به اثبات رسیده است که عمر هیچ جانداری آن چنان محدودیت ندارد که با رسیدن به آن، وقت مرگ او بصورت قطعی فرا رسیده باشد. ودر علم پزشکی وزیست شناسی برای عمر انسان ویا هر جاندار دیگر حدی تعیین نشده است، که تجاوز از آن محال باشد.
برناردشاو می گوید: از اصول علمی مورد پذیرش همه دانشمندان بیولوژیست، اینست که برای عمر بشر نمی توان حدی تعیین کرد وحتی دیرزیستی نیز مسئله مرزناپذیری است. زیست شناس معروف آلمانی وایزمن می گوید: مرگ لازمه قوانین طبیعی نیست، چون در طبیعت از عمر یک لحظه ای گرفته تا عمر ابد همه نوعش وجود دارد. آن چه طبیعی وفطری است عمر جاودانی است. روی این بیان عمر ۹۶۹ ساله متوشلخ نه مردود عقل است ونه مردود علم.(۷) در همین دوره خود ما نیز میزان طول عمر بالا رفته است ودلیلی ندارد که بعد از این هم بالاتر نرود ویک روز نیاید که بشر به عمر ۹۰۰ ساله برسد.(۸)
میانگین عمر انسان
میانگین عمر انسان در اروپا در قرن شانزدهم ۲۱ سال، ودر قرن هجدهم ۲۶ سال، ودر قرن نوزدهم ۳۴ سال بود که در اوایل قرن بیستم به ۵۰ سال رسید وهم اکنون از مرز ۷۰ سال گذشته است. در میان حیوانات تا کنون فقط چهار نوع حیوان شناخته شده که میانگین عمر آنها بیشتر از انسان است:
۱- لاک پشت که تا ۲۰۰ سال عمر می کند.
۲ - نوعی ماهی آلمانی که تا ۱۵۰ سال عمر می کند.
۳ - نوعی عقاب که تا ۱۱۸ سال زندگی می کند.
۴ - کرکس تا ۱۰۴ سال عمر می کند. آمارهای عمومی نشان می دهد که بعد از این چهار نوع حیوان، میانگین عمر انسان از دیگر حیوانات بیشتر است(۹) ولی زیست شناسان معتقدند که به زودی میانگین عمر انسان به مرز ۲۰۰ سال خواهد رسید ودر نتیجه با صرف نظر از حیوانات استثنائی که هزاران سال زندگی کرده اند، انسان دراز عمرترین حیوانات خواهد بود.(۱۰)
مرز طبیعی عمر انسان
مرز منطقی زندگی به نظر دانشمندان متفاوت است: پاولوف مرز طبیعی حیات انسان را ۱۰۰ سال می داند. گوفلاند پزشک آلمانی، مدت عادی زندگی بشر را ۲۰۰ سال می داند. زیست شناسان اگر چه تا کنون در تعیین مرز قاطع زندگی بشر به موفقیتی نرسیده اند ولی معتقدند که با رفع اختلالها وآسیب هائی که موجب کوتاه شدن عمر می باشند، طول زندگی بشر به ۲۰۰ سال خواهد رسید.(۱۱) هالار نیز در کتاب عناصر طبیعی مرز عادی عمر بشر را ۲۰۰ سال دانسته است.(۱۲) برخی دیگر از زیست شناسان معتقدند که مدت طبیعی عمر هر نوع از موجودات زنده باید مساوی ۷ تا ۱۴ برابر مدت رشد افراد آن نوع باشد. وچون مدت رشد انسان ۲۵ سال است، پس باید عمر طبیعی او نیز در حدود ۲۸۰ سال باشد.(۱۳)
مچنیکوف می گوید: انسان باید ۳۰۰ سال عمر کند. واینکه در ۸۰ - ۷۰ سالگی می میرد برای اینست که یک عضو آن فرسوده می شود ودیگر عضوها را بیمار می کند ودر نتیجه انسان پیش از آن که به عمر طبیعی خود برسد می میرد. وعامل دیگری که انسان را با مرگ زودرس از بین می برد، هجوم میکربها به خون، امعاء وریه انسان است.(۱۴) فلوگر فیزیولوژیست مشهور قرن نوزدهم مرز طبیعی عمر انسان را ۶۰۰ سال اعلام کرده، وروجربیکن انگلیسی آن را ۱۰۰۰ سال دانسته است.(۱۵) پروفسور هنری اسمیس می گوید: باید حد متوسط مرگ ومیر عمومی را به حد مرگ ومیر اطفال کمتر از ده سال رسانید واگر این مسئله عملی شود، انسان آینده ۸۰۰ سال زندگی خواهد کرد. سپس اضافه می کند: حصر وحد سن وعمر، مانند دیوار صوتی است وبطوری که دیوار صوتی امروز شکسته است دیوار سن وعمر نیز روزی خواهد شکست.(۱۶)
عمر جاویدان
ما بر اساس معتقدات دینی خود، مرگ را بر خلاف طبیعت نمی دانیم بلکه معتقدیم آفریدگار جهان در ناموس خلقت برای هر موجود زنده، مرگ مقدر کرده است وهمه زندگان روزی خواهند مرد(۱۷) ودر نتیجه عمر جاویدان به معنای واقعی کلمه از دیدگاه عقاید مذهبی برای هیچ آفریده ای ممکن نیست ولی زیست شناسان می گویند: عمر جاویدان بر خلاف طبیعت نیست بلکه مرگ بر خلاف طبیعت است. آنها می گویند: هر سال بطور متوسط ۶۰۰ میلیون نفر از مردم روی زمین می میرد، ودر عین حال در مورد یکایک آنها این پرسش مطرح است که فلانی چرا مرد؟ ولی هرگز در طول زندگی خود با این پرسش روبرو نشده اید که فلانی چرا زنده است؟.
دلیل این پرس وجو آنست که مرگ دلیل می خواهد نه ادامه حیات، وبه اصطلاح مرگ بر خلاف طبیعت است نه عمر جاویدان. زیست شناسان معتقدند: مرگ از قوانین حتمی جهان نیست، زیرا مرگ، نه مولود طول عمر است ونه نتیجه پیری، بلکه یک نوع بیماری است که می توان با رعایت قوانین بهداشتی آن را مهار کرد. آنها می گویند: در امکان عقلی عمر جاویدان هیچ تردیدی نیست وآزمایش های گوناگون امکان عقلی آن را اثبات کرده است، آنچه مورد تردید است امکان عملی آنست.
یعنی آیا واقعا روزی فرا خواهد رسید که انسان عملا به عمر جاویدان دست بیابد یا نه؟ زیست شناسان پاسخ آن را هم مثبت می دانند ومی گویند: برای رسیدن به عمر جاودانی باید موانع روانی هم از میان برداشته شود. ما اکنون آن قدر به مرگ عادت کرده ایم که عمر جاودانی را نمی توانیم باور کنیم، این طرز تفکر باید از بین برود. در اینجا لازمست این نکته را هم اضافه کنیم که از نظر زیست شناسان عمر جاویدان هم بی پایان نیست، بلکه حد اکثر آن از صد هزار سال تجاوز نمی کند(۱۸) که در این صورت با آیات قرآنی هم منافاتی نخواهد داشت.
سلولهای جاویدان
یوری فیالکوف استاد پلی تکنیک کیف در شوروی می گوید: سلول که سنگ اول واصلی بنای جانداران می باشد جاوید است وهرگز نمی میرد، مشروط بر اینکه غذا داشته باشد وسرما وگرمای شدید سبب هلاکش نشود. وی اضافه می کند: انسان باید زنده وجاوید باشد وهرگز از بین نرود، زیرا سلولهای تشکیل دهنده بدن او زنده جاوید است.(۱۹) ژان روستاند بیولوژیست معروف می گوید: من قبول دارم که عوامل طبیعی پیری در شخص وجود دارد ولی یقین دارم که بسیاری از سلولهای بدن فنا ناپذیرند، واین صحیح نیست که بگوئیم این سلولهای جاویدان جمع شده اند وجسم مرده ای را به وجود آورده اند.(۲۰)
بافتهای جاویدان
در سوم اوت ۱۹۵۹ در شهر مونترال کانادا، دکتر هانس سیلی یک بافت سلولی حیوانی را برای گروهی از خبر گزاران نشان داد وادعا کرد که این بافت سلولی حیوانی در حرکت است وهرگز نمی میرد. پزشک مزبور ادعا کرد اگر بافت سلولی انسان را نیز بهمان صورت در آورند انسان خواهد توانست هزار سال عمر کند.(۲۱) دکتر هنری اسمیس می نویسد: اگر نسجی از بدن یک فرد محتضر را جدا کنیم وآن را در محیط مناسبی پرورش دهیم، این نسج برای همیشه به زندگی خود ادامه خواهد داد.(۲۲)
مجله المقتطف در ضمن یک مقاله بسیار محققانه می نویسد: دانشمندانی که تخصص آنها در زیست شناسی مورد اعتماد است می گویند: همه بافتهای جسم یک انسان تا بی نهایت قابلیت بقا دارد واگر عواملی رشته عمر او را قطع نکند او می تواند هزاران سال زنده بماند. این نظر صرف پندار نیست بلکه نتیجه آزمایشهای فراوانی است که انجام یافته است.(۲۳) پروفسور اتینگر نتیجه می گیرد که: انسان در طول شش هزار سال آموخته است که باید پذیرای حقیقت اجتناب ناپذیر مرگ باشد. نسل جوان روزی به این واقعیت خواهد رسید که باید مسئله فنا ناپذیری بشر وجاودانی بودن زندگی را، همان گونه که مردم امروزی مسافرتهای فضائی را پذیرفته اند، بپذیرد.(۲۴)
عمر طولانی
ما اگر بر اساس معتقدات مذهبی عمر جاودان (به معنای واقعی کلمه) را نپذیرفتیم برای پذیرش عمر طولانی هیچ مانع دینی ویا علمی وجود ندارد، وهمه دانشمندان زیست شناس تصریح کرده اند که عمر انسان حد ومرزی ندارد که عبور از آن غیر ممکن باشد، بلکه همه معتقدند که مرگ نیز مانند سایر بیماریها معلول علل وعوامل طبیعی است که اگر شناخته شوند واز تاثیر آنها جلوگیری بعمل آید می توان برای مدت درازی مرگ را به تاخیر انداخت.
آنها می گویند: بطوری که انسان با شناختن علل بسیاری از بیماریها توانسته است از تاثیر آنها جلوگیری کند، در آینده ای بسیار نزدیک موفق خواهد شد که عوامل مرگ را بشناسد واز تاثیر آنها جلوگیری کند. هاتس سلی وانجل هاردت مدیر قسمت زیست شناسی آکادمی علوم شوروی گفته اند: آرزوی بشر برای طولانی کردن عمر به مرحله تحقق نزدیک شده است.(۲۵)
پرفسور شبش فرانسوی در کتاب خود امید به یک زندگی طولانی می نویسد: بشر می تواند با استفاده از مواهب طبیعی وقدرت تمدن خویش، زندگی طولانی تر وفعالتری داشته باشد وپیری را چندین سال به عقب اندازد.(۲۶) دکتر گیلورد هاورز آمریکائی می نویسد: امروز علم پزشکی بکمک علم تغذیه قیود وحدود عمر را از سر راه بشر برداشته وما امروز بر خلاف اجداد وپدران خود می توانیم امیدوار باشیم که از عمر طولانی برخوردار خواهیم بود.(۲۷) برخی از زیست شناسان پس از مطالعات فراوان به این نتیجه رسیده اند که بدن آدمی برای این ساخته شده که بیش از هزار سال عمر کند.(۲۸)
پرفسور اتینگر از پیشروان دانش (کریونیک) (انجماد بدن انسان) می نویسد: به نظر من با پیشرفت تکنیک ها وکاری که ما شروع کرده ایم (منجمد کردن بدن انسان) بشر قرن بیست ویکم خواهد توانست هزاران سال عمر کند.(۲۹) یک پزشک انگلیسی می نویسد: برخی از دانشمندان توانسته اند عمر حشره میوه جات را به ۹۰۰ برابر افزایش دهند، روی این حساب اگر عمر طبیعی انسان را ۸۰ سال در نظر بگیریم، امکان افزایش آن تا به ۷۲ هزار سال عملی عملی به نظر می رسد.(۳۰)
در سال ۱۹۵۶ در کنگره جهانی ستاره شناسی وعلوم فضائی گفته شد که در آینده با تکمیل موتورهای فوتونی سرعت موشکها به سرعت سیر نور نزدیک خواهد شد ودر نتیجه زمان فعل وانفعالات سلولی وعضلانی بدن نسبت به زمین کند تر شده، بر مبنای بر آوردی که در روی زمین می شود عمر فضانوردان خیلی طولانی خواهد شد، حتی اگر سرعت موشکها نزدیک به سرعت نور باشد واز لحاظ مقایسه با زمان کره زمین میلیونها سال هم طول بکشد، فضانورد بیشتر از چند سال پیر نخواهد شد. نتیجه آن که وسائلی می توان داشت که در گوشه ای از این فضا بود ومیلیونها سال عمر کرد، تا چه رسد به هزار سال.(۳۱) برخی از پزشکان پس از نوید عمر بسیار طولانی میلیونی، می گویند: انسان نمی میرد، بلکه خود را می کشد.(۳۲)
از مطالب یاد شده ونقل آراء وعقاید دانشمندان پزشکی وزیست شناسی به این نتیجه رسیدیم که از نظر علمی مرز قاطعی برای عمر انسان ویا هر جاندار دیگری تعیین نشده است وعمر طولانی نه تنها محال نیست بلکه معقول هم هست ودانشمندان پزشکی وزیست شناسی در انتظار رسیدن بان دقیقه شماری می کنند. در پایان این بخش یاد آور می شویم که دانشمندان عهد باستان نیز در مورد امکان عمر طولانی ونبودن حد ومرزی برای عمر انسان، با دانشمندان عصر حاضر هم عقیده هستند. از این رهگذر هنگامی که یکی از دانشمندان آن روز بنام حسین بن ابراهیم طبری ناتلی برای عمر طبیعی ومراحل رشد وکمال انسانی مرز ۱۴۰ ساله تعیین کرد، ابو ریحان بیرونی به نقض سخنان او پرداخت وسخنان او را پوچ وبی اساس خواند.(۳۳)
خواجه نصیر الدین طوسی در مورد استبعاد عمر طولانی می فرماید: پس از آن که امکان عقلی عمر طولانی از نظر علمی ثابت شده ودر مورد غیر حضرت ولی عصر (علیه السلام) تحقق یافته است، استبعاد از درازی عمر حضرت مهدی (علیه السلام) جهل محض می باشد.(۳۴) روی این بیان از نظر علمی، عمر طولانی هیچ استبعادی ندارد وهر موجود زنده در تحت شرائط خاصی، می تواند از عمر بسیار طولانی برخوردار باشد. اینک به بینیم آیا در بستر تاریخ موجوداتی بوده وهستند که از عمر طولانی برخوردار باشند یا فقط تئوری ونظریه است؟ خوشبختانه بررسی تاریخ ما را با صدها نمونه از دراز عمران در گذشته وحال آشنا می کند که هر گونه شک وابهام را از بین می برد واثبات می کند که عمر طولانی نه تنها محال نیست بلکه در جهان طبیعت صدها وهزارها نمونه زنده هم دارد که در اینجا به تعدادی از دراز عمران تاریخ در عالم گیاهان وحیوانات وانسان اشاره می کنیم:
گیاهان
در میان گیاهان، درختان طویل العمری وجود دارد که از قدیمی ترین موجودات روی زمین بشمار می آیند، نام این درختان سکویا می باشد که عمر برخی از آنها بیش از ۵۰۰۰ سال می باشد. هر درخت سکویا به اندازه ای چوب دارد که می توان با چوبهای آن برای یک دهکده خانه ساخت. این درختان انواع واقسام بسیار داشته اند ومیلیونها سال پیش در جنگلهای بزرگ در سراسر جهان می روئیدند ولی اکنون فقط سه نوع از آنها باقی است که دو نوع آنها بیشتر در ایالت کالیفرنیا یافت می شود ونوع سوم آنها در یکی از ایالتهای چین کشف شده است.(۳۵)
مقطع تنه یک درخت از نوع سکویا در موزه تاریخ طبیعی کنسینگتون جنوبی وجود دارد که دارای ۱۳۳۵ حلقه ودر نتیجه ۱۳۳۵ سال می باشد. درختان غول پیکر سکویا که هم اکنون دوران پیری خود را سپری می کنند به هنگام ساختمان هرم خئوپس توسط فرعون بزرگ مصر دوران جوانی وشادابی خود را می گذرانیدند. وبه هنگام تولد حضرت عیسی (علیه السلام) ضخامت پوست آنها بیک پا می رسید.(۳۶) یک نوع کاج در کالیفرنیا موجود است که طبق تحقیقات گیاه شناسان ۴۶۰۰ سال از عمر آن می گذرد.(۳۷) در اسکاتلند (انگلیس) در مورد برخی از درختان تحقیق کرده اند واز طریق مقایسه آن به کوچکترین درخت از نوع خود عمر آن را ۵۰۰۰ سال تعیین کرده اند ودرخت دیگری را در کالیفرنیا مسن ترین درخت روی زمین تشخیص داده اند که برای آن ۶۰۰۰ سال عمر تخمین زده اند.(۳۸)
حیوانات
در میان حیوانات، حیوانی که عمر طولانی حیرت آوری داشته باشد لاکپشت، ماهی ومار می باشد. در مورد فیلها نیز از عمر ۲۰۰ ساله گفتگو شده است ولی تا کنون کسی نتوانسته است آن را ثابت کند وبیشترین عمری که از فیل به ثبوت رسیده ۶۰ سال است. یک نوع لاک پشت بطور تحقیق ۱۵۲ سال عمر کرده وبر طبق نظر زیست شناسان تا ۲۰۰ سال هم عمر می کند.(۳۹) یک نوع لاک پشت در جزایر گالاپاگوش، وجود دارد که ۱۷۷ سال عمر می کند ودر حدود ۴۵۰ پوند وزن، وپوسته ای به طول چهار پا دارد.(۴۰) در برابر حیواناتی که عمرشان از چند لحظه تجاوز نمی کند، مارهائی وجود دارد که عمر چند هزار ساله دارند.(۴۱) ویروسها را می توان از قدیمی ترین موجودات زنده جهان دانست.
ویروسها که مولد بسیاری از بیماریهای نباتی وحیوانی وانسانی هستند آن چنان زندگی اسرار آمیزی دارند که مطالعه عمیق در زندگی آنها، ممکن است راز حیات را آشکار سازد. در کاوشهای باستان شناسی توانسته اند این ویروسها را از اعصاری مربوط به ما قبل تاریخ (وشاید بیش از صد هزار سال پیش) کشف کنند ودر محیط های مخصوص کشت دهند. یعنی این موجودات پس از گذشتن یکصد هزار سال، هنوز آثار زندگی را از دست نداده اند. اگر چه در این مدت به حالت خفته ونهفته می زیسته اند وبر حسب ظاهر با موجودات مرده فرقی نداشته اند.(۴۲) دراز عمرترین موجود زنده ای که تا کنون در جهان کشف شده، یک نوع ماهی است که در سواحل جزیره ماداگاسکار یافت شده ونسل آن سابقه چهارصد میلیون ساله دارد.(۴۳)
انسان
بحث طول عمر با قطع نظر از تجویز علمی پزشکان وزیست شناسان، شواهد بیشماری در گوشه وکنار جهان، در طول زمان داشته ودارد. در حال حاضر که میانگین عمر انسان در حدود ۷۰ سال می باشد تعداد بیشماری از مردم روی زمین قرن دوم زندگی خود را سپری می کنند. اگر جراید کشور را ورق بزنیم به نمونه های زنده ای از دراز عمران ایران وجهان بر می خوریم که به برخی از آنها اشاره می کنیم:
۱ - کربلای علیشاه پیرمرد ۱۲۵ ساله ایکه با ۳۵ نوه ونبیره در سال ۴۲ در قریه توران از توابع گرگان زندگی می کرد وچون جوانی شاداب، به شغل زراعت اشتغال داشت.(۴۴)
۱ - عباس طاهری که ۲۰ سال پیش، یکصد وسی ویکمین سال تولد خود را جشن گرفت، راز طول عمر خود را به مردم لنجان اصفهان شرح داد.(۴۵)
۲ - پیر حسین علوی، پیر مرد ۱۳۵ ساله، روزی ۱۴ ساعت در مزرعه خود کار می کرد وبا دندانهای طبیع خود غذا می خورد.(۴۶)
۳ - سید علی کوتاهی تا ۲۰ سال پیش زنده بود و۱۸۵ سال داشت.(۴۷)
۴ - پانزده سال پیش یونایتدپرس از مسکو گزارش داد که آقای آرام احمداف وبانو مانا الیوا، رکورد طولانی ترین مدت زندگی زناشوئی را در شوروی شکستند وآغاز دومین قرن پیوند زناشوئی خود را جشن گرفتند.(۴۸)
۵ - شیخ علی بن عبد الله، حکمران سابق قطر، ۱۵۰ سال عمر کرد.(۴۹)
۶ - کدخدا قنبر علی رستم آبادی در سن ۱۵۶ شاداب وجوان بود.(۵۰)
۸- هادی محمد، که در زمان ناپلئون به دنیا آمده، در سال ۱۳۴۲ شمسی ۱۶۳ سال داشت ودارای یک پسر ۱۱۰ ساله و۱۵۰ نوه بود. او که در کازابلانکا زندگی می کرد، در تمام عمر لب به مشروب وسیگار نزده بود.(۵۱)
۹- سید ابوطالب موسوی ۱۹۱ سال دارد وریاست یک ایل چند صد نفری را به عهده دارد که همگی از فرزندان ونوه ونتیجه های او هستند.(۵۲)
۱۰ - شیر علی مسلم اف که ده سال پیش در آذربایجان شوروی به درود حیات گفت به هنگام فوت ۱۶۸ سال داشت.(۵۳)
۱۱ - در یکی از ایالات برزیل زن ۱۶۲ ساله ای زندگی می کند که یک سال پیش از حمله ناپلئون به روسیه (۱۸۱۲ م) به دنیا آمده است.(۵۴)
۱۲ - جان راول به هنگام مرگ ۱۷۰ سال داشت وهمسر او در آن هنگام ۱۶۴ ساله بود که ۱۳۰ سال باهم زندگی کرده بودند.(۵۵)
۱۳ - مسن ترین شخصی که تا این اواخر زندگی می کرد یک مرد زنگباری بود که از مرز ۲۰۰ سال گذشت.(۵۶)
۱۴- ومسن ترین شخص گذشته نزدیک تماس پار بود که در قرن شانزدهم در لندن زندگی می کرد وبه هنگام مرگ ۲۰۷ ساله بود.(۵۷) دانشمند معروف روسی مچنیکوف تعداد کسانی را که در اتحاد شوروی، دومین قرن زندگی خود را می گذرانند در حدود ۳۰ هزار تن دانسته است.(۵۸) اما دراز عمران عهد باستان به قدری زیاد است که نقل آنها به درازا می کشد، از این رهگذر ما در این فرصت از آنها بحث نمی کنیم فقط به منابعی که بطور مشروح از آنها بحث کرده اند اشاره می کنیم تا علاقمندان مراجعه کنند:
۱ - المعمرون، هشام بن محمد بن سائب کلبی، در گذشته ۲۰۴ هجری.
۲ - المعمرون والوصایا، ابوحاتم سهل بن محمد سجستانی، در گذشته ۲۵۰ هجری.
۳ - المعارف، ابن قتیبه دینوری، در گذشته ۲۶۷ هجری.
۴ - مروج الذهب، علی بن الحسین مسعودی، در گذشته ۳۳۳ هجری.
۵ - کمال الدین، شیخ صدوق، در گذشته ۳۸۱ هجری.
۶ - الفصول العشره، شیخ مفید، در گذشته ۴۴۹ هجری.
۷- کنز الفوائد، محمد بن علی کراجکی، در گذشته ۴۴۹ هجری.
۸ - غیبت شیخ طوسی، در گذشته ۴۶۰ هجری.
۹ - تفسیر جواهر، طنطاوی، از دانشمندان معاصر، ج ۲۴ ص ۸۶.
۱۰- المهدی الموعود المنتظر، نجم الدین جعفر بن محمد عسکری، ج ۲ ص ۳۶۱ - ۳۳۸.
۱۱- البرهان علی وجود صاحب الزمان، سید محسن امین، ص ۹ - ۳۵.
۱۲- شگفتی در چیست؟، محمد صالحی آذری، ص ۱۷ - ۵۶.
۱۳- نوید امن وامان، لطف الله صافی، ص ۲۷۸.
۱۴- دادگستر جهان، ابراهیم امینی، ص ۳۲۴.
۱۵- پاسخ ما، جلد ششم، سید حسن ابطحی.
۱۶- او خواهد آمد، داود الهامی، چاپ هشتم، ص ۱۱۴ - ۱۰۸.
۱۷- الامام المهدی، علی محمد علی دخیل، ص ۲۱۴ - ۱۶۷.(وی در این کتاب اسامی ۲۲۲ نفر از دراز عمران تاریخ را با مدارک وماخذ آورده است).
۱۸- منتخب الاثر، لطف الله صافی، ص ۲۸۴ - ۲۷۴.
۱۹- مهدی موعود، ترجمه جلد سیزدهم بحار، ترجمه علی دوانی، ص ۵۹۳ - ۴۸۷.
۲۰- یوم الخلاص، کامل سلیمان، ص ۱۶۵ - ۱۵۱. اما در مورد پیامبران دراز عمری که چندین هزار سال عمر کرده اند وبرخی از آنها (ادریس، الیاس، وعیسی) بر اساس معتقدات مذهبی ما هنوز زنده هستند، در بخش دیگری سخن خواهیم گفت اما در مورد آنان که عمر انسان را منحصر به ۷۰ و۸۰ سال می دانند وهر کجا سخن از عمر چند صد ساله وچند هزار ساله به میان آید با یک تبسم مسخره آمیز از آن می گذرند، به نقل فرازی از ابوریحان بیرونی بسنده می کنیم: ابوریحان بیرونی پس از آن که منکران دراز عمران تاریخ را نادان وسبکسر خوانده است می نویسد: دانشمندان نجوم طول عمر را ممتنع نمی دانند بلکه امری ثابت شده می شناسند.
اگر کار انکار به این سخافت باشد که اشخاص هر چه در غیر زمان آنان یا در غیر شهر آنان اتفاق بیفتد، منکر شوند، باید حوادث بزرگ تاریخ را باور نکنند، زیرا حوادث بزرگ هر دم وهر ساعت اتفاق نمی افتد ودر صورتی که در قرنی اتفاق افتاد به آیندگان ومردم پس از آن زمان، جز از راه خرب متواتر ونقل تاریخ نخواهد رسید. پس نمی توانیم همه آنچه را که ما ندیدیم واز راه گوش به آن رسیدیم منکر شویم که این سوفسطائی گری محض است وانکار حقایق است. چنین مردمی لازم است که شهرها ومردمی را که خود ندیده اند نیز باور نکنند.(۵۹)
گامهایی شتابان به سوی عمر جاویدان
یکی از آرزوهای دیرینه بشر رسیدن به عمر جاویدان است. او همواره آرزو می کرد که روزی بتواند عوامل کوتاهی عمر را بشناسد وبا آنها به مبارزه جدی بپردازد تا بتواند آن چنان که مقتضای سلولهای جاوید وبافتهای زوال ناپذیر بدن است به عمر طبیعی خود (که بنا به گفته زیست شناسان، هزاران سال است) برسد. اینک گامهای مهم وموثری را که بشر تا کنون در راه رسیدن به عمر طولانی برداشته است در اینجا می آوریم:
دانش پیری شناسی
در حدود ۳۰۰ سال پیش شاخه جدیدی از زیست شناسی به نام پیری شناسی به وجود آمد. هدف این دانش بررسی وشناخت علمی عوامل پیری وراههای مبارزه با آن می باشد:
علل پیری:
دکتر گیلورد هاورز آلمانی در کتاب پر ارج خود گذرنامه برای یک زندگی نوین نظریه دهها دانشمند روسی، انگلیسی، فرانسوی، اتریشی و... را در مورد علل پیری وراههای درمان آن نقل کرده، اضافه می کند: من عقیده دارم که پیری از کیفیت تغذیه شروع می شود ودانشمندانی که در سراسر جهان درباره موضوع طول عمر مطالعه وآزمایش می کنند هزاران دلیل محکم بر اثبات این ادعا اقامه نموده اند ونتیجه گرفته اند که سرچشمه جوانی به یک تغذیه خوب ویا یک غذای کامل بستگی دارد. چنانکه دکتر هانری شرمان استاد دانشگاه کلمبیا در آکادمی پزشکان نیویورک اظهار داشت: دسته ای از غذاهای لذیذ می توانند عمر انسانی را دراز کنند وهر کس این غذاها را مصرف نماید می تواند تا پایان عمر طولانی خود به سلامت زندگی کرده، مظهر فعالیت واعمال مفید گردد.(۶۰) روزنامه الثوره اقوال پزشکان مشهور جهان را در مورد علل پیری گرد آورده، به طور جداگانه نقل می کند ودر پایان نتیجه می گیرد که: پیری بر حسب طب جدید معلول سه عامل است:
۱ - بیماریهای مزمن، مانند بیماریهای معدی وبیماریهای سوء تغذیه.
۲ - حالات روانی وانفعالات نفسانی که نشاط وشادابی را نابود می کند، وسلولهای حیاتی را از بین می برد.
۳ - عوامل خارجی، مانند محیط زیست، آب وهوا سرما وگرما ورطوبت.(۶۱) دانشمند معروف روسی ایلیا مچنیکوف دلیل پیری ومرگ زودرس را مسمومیت یاخته ها وبافتهای بدن از سموم ترشح شده توسط باکتریهای روده تصور می کند. روزانه بطور تخمین ۱۳۰ تریلیون میکرب در روده فراخ متولد می شود، البته بسیاری از آنها زیانی به بدن نمی رسانند ولی برخی از آنها سمی هستند. این میکربها بدن را از داخل توسط سمهائی که تولید می کنند مسموم می سازند واحتمالا یاخته ها وبافتهای سازنده بدن، در اثر این سموم به پیری زودرس دچار می شوند.(۶۲) فرضیه های دیگری نیز در مورد علل پیری ابراز شده است:
۱ - پیری در اثر دگرگونیهای مواد ژنتیک سلولهاست که با گذشت زمان مولکولهای (دی. ان. ا) از رسانیدن فرمانها وگزارشها به سلولها ناتوان می گردند وپیری فرا می رسد.
۲ - با ازدیاد سن، موادی چون لیپوفیشین در سلولها رسوب می کنند وچون راهی برای خروج ندارند پیری را پیش می آورند.
۳ - جذب ودریافت تشعشعات با اختلالی که در هسته سلولها ایجاد می کند، پیری را به ارمغان می آورد.(۶۳)
معالجه پیری:
جرونتولوژیست ها پس از شناخت علل پیری به این نتیجه رسیده اند که می توان برای سالهای متمادی پیری را به عقب انداخت. طرفداران شیوه غذائی معروف به برنامه ۲۱۰۰ معتقدند که با به کار بستن این رژیم غذائی بر میانگین عمر انسان ۲۰ سال افزوده خواهد شد وآثار پیری ۲۰ سال دیرتر خودنمائی خواهد کرد.(۶۴)
یک دکتر سوئدی می گوید: پیری از آن جهت حاصل می شود که مولکولهائی از پروتئین با سلولهای بدن گیر کرده، آنها را کم کم از کار باز می دارند وموجب مرگ می شوند. دکتر نامبرده در جستجوی کشف ماده ایست که این گیر را بگسلد ودستگاه بدن را از نوبه راه اندازد وبه این ترتیب دوره پیری را از بین ببرد. در آزمایشگاهها موفق شده اند که مدت نشاط جوانی بعضی حیوانات را با افزودن ویتامین ب ۶ واسیدنوکلئیک واسید پانتونکسیک در غذای آنها بیش از ۴۶ در صد افزایش دهند. زیست شناس معروف روسی فیلاتف امیدوار است که بتواند دوران پیری را بوسیله استفاده از نسوج فاسد از بین ببرد، چه این نسوج قدرت عجیبی دارند ومی توانند مانند کود زراعتی مزرعه بدن را حاصلخیز سازند.(۶۵)
مچنیکوف معتقد است که پیری انسان یک بیماری است که باید مانند سایر بیماریها مورد مداوا قرار گیرد.(۶۶) پروفسور آصلان داروئی از ترکیبات نوکائین کشف کرده که روی سلولهای بدن انسان تاثیر خاصی دارد وآن را جوان می کند وطبعا عمر خود را از سر می گیرد وچون پیری چیزی جز فرسودگی سلولهای بدن نیست به این وسیله درمان می شود.(۶۷)
مبارزه جدی با پیری
پس از شناخت علل پیری وکشف امکان معالجه آن، دانشمندان جهان مبارزه بی امانی را علیه پیری شروع کردند ودر این راه آزمایشهای فراوانی را انجام داده با موفقیت به پایان رسانیدند. در میان مراکز مهمی که پیشرفتهای قابل توجهی در این زمینه به دست آوردند، مراکز پژوهشی بخارست، پاریس وبالتیمور در درجه اول اهمیت قرار دارند. در بالتیمور هم اکنون نتایج مطالعات وآزمایشهای پزشکی روی ۶۰۰ نفر از ۱۸ تا ۹۹ ساله مورد بررسی است.(۶۸) یکی از پیشتازان مبارزه با پیری دکتر پنهانس که در سویس زندگی می کند، می گوید: در میان ۲۰۰۰۰ آزمایشی که انجام داده ام حتی در یک مورد هم با شکست روبرو نشده ام ولی شیوه دیگری که دکتر اصلان از پزشکان رومانی در پیش گرفته، موفقیت صد در صد نداشته است. وبگفته دکتر شرمن که از روش او پیروی می کند ۴۰ در صد موفقیت کامل و۳۵ در صد موفقیت نسبی داشته و۲۵ در صد با شکست مواجه شده است.(۶۹)
دکتر فورونف می گوید: من ۶۰۰ آزمایش موفقیت آمیز انجام داده ام وبا قاطعیت اعلام می کنم که در آینده ای نه چندان دور، تجدید قوای پیران وبرطرف کردن گرد وغبار سالخوردگی وخمیدگی قامت آنها عملی خواهد شد. چنانکه به تعویق انداختن پیری وطولانی کردن عمر با حفظ طراوت وشادابی جوانی تا پایان عمر، حتی تغییر صفات وعادات، ممکن خواهد شد.(۷۰) بوگومولتز طبیب مخصوص استالین روش جدیدی برای طول عمر کشف کرده وسرم مخصوصی بنام سرم ضد پیری اختراع کرده است که معتقد است با تزریق مرتب آن همه می توانند تا سن ۱۴۰ سالگی با طراوت جوانی بمانند.(۷۱)
۱۵ سال پیش مطبوعات جهان از خبر گزاری فرانسه نقل کردند که در آخرین کنفرانس بین المللی پزشکی که در کبک منعقد گردید به این نتیجه رسیدند که پاسخ این پرسش که آیا می توان با پیری مبارزه کرد وشادابی وموازنه جوانی را تا دم مرگ حفظ کرد؟ مثبت است. در ادامه این گزارش آمده است: طولی نخواهد کشید که بیماری پیری از بین خواهد رفت.(۷۲) دانشمندان اظهار امیدواری می کنند که انسان قرن ۲۱ خواهد توانست تلاش های دانشمندان این قرن را به ثمر برسانند.(۷۳)
دکتر فورونوف شیوه خاصی در مبارزه با پیری دارد. او بجای اینکه به سراغ پیر مردان برود به سراغ کودکان ونوباوگان می رود وسرم ضد پیری خود را به کودکان ۱۸ - ۱۰ ساله تزریق می کند وبه تعبیر خود می خواهد از آنها انسانهای برتر (سوپرمن) بسازد، که بتوانند پیری را شکست دهند. وی برای این کار از نوعی میمون بنام نسناس استفاده می کند. سرمهائی که از نسناس(۷۴) تهیه کرده، صد در صد ثمر بخش بوده، ودر میان ۶۰۰ موردی که آزمایش کرده حتی یک مورد هم با شکست روبرو نشده است.(۷۵)
بنظر می رسد که بشر در مبارزه خود با عوامل پیری موفق خواهد شد، زیرا:
۱ - در آزمایشهای بی شماری توفیق یافته اند.
۲ - پس از ریشه یابی هر حادثه ای، درمان آن میسر می گردد.
۳ - روایات مربوط به حضرت مهدی (علیه السلام) ومردم آن عصر خود نوید بخش موفقیت انسان در این مبارزه است.
۴ - در طبیعت، خداوند جاندارانی آفریده است که هرگز پیر نمی شوند وتا پایان عمر با طراوت وشادابی جوانی زندگی می کنند. فی المثل: رشد حلزون مادام که زندگی می کند ادامه دارد وهرگز پیر نمی شود مگر اینکه بر اثر بیماری یا تصادفی بمیرد. همچنین در نوع ماده ماهی سولیس، هرگز آثار پیری ظاهر نمی شود وتا پایان زندگی با طراوت جوانی زندگی می کند.(۷۶)
۵ - پیری از لوازم آفرینش انسان نیست بلکه هزاران نفر از انسانهای ما قبل تاریخ تا پایان عمرهای بسیار طولانی خود از نشاط جوانی برخوردار بودند واولین انسانی که طعم پیری را چشید حضرت ابراهیم بود وبه طوری که مرحوم شیخ مفید ادعای اجماع از علمای اسلام کرده، پیش از حضرت ابراهیم هیچ انسانی مزه پیری را نچشیده بود.(۷۷) روی این بیان پیری یک مسئله عارض وقابل معالجه است.
تأسیس انجمن های کریونیک
برای نبرد بی امان با عوامل کوتاهی عمر، انجمنهای بیشماری چون انجمن بقای حیات، عمر جاودانی، هارلان لین، وبدفورد، تاسیس گردید که صدها دانشمند پزشکی وزیست شناسی در آنها گرد آمده با صرف وقت فراوان واموال کلان، علل کوتاهی عمر را بررسی کرده، راههای مبارزه با آن را جستجو می کنند. ولی مهمتر از همه انجمنهای کریونیک است که در ایالتهای مختلف آمریکا تاسیس گردید وفعالتر از همه انجمن کریونیک نیویورک ومیشیگان بود که بودجه هنگفتی را به این کار اختصاص داده بودند.
کریونیک از واژه یونانی کریوس ماخوذ است که به معنای سرما ویخ زدگی است وآن علمی است که با روشهای نوین انسان را به عوالم یخبندان می برد واز او چون لاشه منجمد شده ای حفاظت می کند به امید زوری که دوباره او را به زندگی بازگردانند. از اواسط قرن بیستم تعدادی از دانشمندان پیش بینی می کردند که در آینده ای نزدیک، بشر موفق خواهد شد بدن انسان را بخاطر عمر طولانی منجمد سازد. دکتر جیمز کونل وپروفسور لیلهی پیش بینی کردند که پیش از پایان قرن بیستم، بشر موفق خواهد شد موجود زنده ای را منجمد کرده، هنگامی که بخواهد دوباره آن را زنده کند.(۷۸)
منجمد ساختن بدن انسان
با گشوده شدن راه آسمانها به روی انسان وآغاز سفرهای فضائی، مسئله طول عمر بصورت جدی تری مورد توجه قرار گرفت زیرا اگر قرار باشد در این مسافرتها از محدوده منظومه شمسی خارج شده سری به جهانهای دوردست بزنیم، با سفینه های فضائی کنونی هزاران سال وقت می خواهد واگر بخواهیم از کهکشانهای مجاور ودیوار به دیوار خود بازدید به عمل آوریم، عمر میلیونی لازمست، از این رهگذر برخی از دانشمندان به فکر شکل جدیدی از افزایش طول عمر افتادند وآن سیستم انجماد است.
این موضوعه نخستین بار با مشاهده بعضی از موجودات زنده ای که در حال انجماد طبیعی خود را حفظ کرده بودند کشف شد. چندی پیش در لابلای یخ های قطبی، ماهی منجمدی را پیدا کردند که وضع طبقات یخ نشان می داد که مربوط به ۵۰۰۰ سال پیش است. ابتدا گمان کردند ماهی مرده است. اما هنگامی که ان را در آب ملایم قرار دادند شروع به حرکت کرد، معلوم شد که او در این ۵۰۰۰ سال زنده بوده، اما با شعله بسیار کمرنگی از حیات.
از اینجا به فکر افتادند که این روش را درباره انسان نیز به کار ببرند. مثلا سرنشین یک سفیه فضائی را که به نقطه دوردستی می فرستند در کابین سفینه به حالت انجماد درآورند وپس از صدها یا هزاران سال، هنگامی که به مقصد می رسد، با یک سیستم خود کار بدن او تدریجا بحال عادی بازگردد. وبدینگونه مشکل طول عمر در سفرهای فضائی حل شود.
وبرخی از پزشگان در صدد هستند که این سیستم را در مورد بیمارانی که هنوز درمان بیماری آنها کشف نشده است بکار ببرند واین بیماران بوسیله انجماد، یکی دو قرن در خواب عمیقی فرو بروند، تا پس از کشف درمان آنها، به حال عادی برگشته معالجه شوند.(۷۹)
۲۰ سال پیش این رویا به حقیقت پیوست ومطبوعات جهان خبر کودک پنج ساله نروژی را منتشر کردند که معالجه انجماد در حق او به مورد اجرا گذاشته شده واو نجات یافته است. اتینگر یکی از پیشروان دانش کریونیک خبر آن را تحت عنوان انسان جاودانی است منتشر کرد.(۸۰) سپس در ژانویه ۱۹۶۷ بدن انسانی را که در حال احتضار بود با دمای زیر صفر وبا وسائل ویژه به روش دانش کریونیک منجمد کردند تا در آینده ای نه چندان دور او را به زندگی بازگردانند. پروفسور لاورنس جنسون می گوید: این برنامه ژرفاترین انقلابی است که در تاریخ انسانی صورت می گیرد.(۸۱)
دکتر باری کومونور استاد دانشگاه لوس آنجلس، امیدوار است که بوسیله برودت بیماران غیر قابل معالجه را در محفظه مخصوصی قرار دهند، تا پیشرفتهای علمی معالجه آنها را امکان پذیر سازد. دکتر هارولد مریمن رئیس انستیتوی تحقیقات پزشکی آمریکا معتقد است که ۱۹۷ درجه زیر صفر را می توان حیات جاودانی نامید.(۸۲)
پیشروان این دانش می گویند: باید دمای بدن انسان را به ۱۹۶ درجه زیر صفر (سانتی گراد) رساند که در این حالت جسد را می توان تا هزاران سال در وضع اطمینان بخشی نگاهداری نمود.(۸۳) برای اطلاع بیشتر از سیستم انجماد، سلسله مقالات: رابرت نیلسون را تحت عنوان منجمد ساختن بدن انسان به خاطر عمر طولانی، در مجله پر ارج دانشمند مطالعه فرمائید.(۸۴)
دانش مرگ شناسی
زیست شناسان با بهره گیری از دانش پیری شناسی، گامی فراتر نهاده بسوی شناخت علمی مرگ گام برداشتند وبه دنبال موفقیتهائی که در این زمینه به دست آوردند دانش جدیدی را بنام توتولژی یا مرگ شناسی بوجود آوردند. تحقیق وبررسی قوانین مربوط به مرگ، وجستجوی راههای مبارزه با مرگ وعقب راندن آن در سطح ممکن، از جمله مسائلی است که در این علم بشدت دنبال می شود. به نظر دانشمندان این فن، مرگ همواره در اثر اختلال در جریان حیاتی پیش می آید واین غیر از پایان زندگی است که مرگ فیزیولوژی نام دارد. یک کارشناس انگلیسی می گوید: بهم خوردن تعادل ذخیره آهن ومس ومنیزیوم وپتاسیم بدن وغلبه یکی از آنها بر دیگری موجب فرا رسیدن مرگ می شود. وبه تعبیر سعدی:
چون یکی زین چهار شد غالب * * * جان شیرین برآرد از قالب
جالب توجه اینکه در میان خطرات فراوانی که سبب مرگ شناخته شده اند (چون: مسمومیت خود بخود، کمبود ویتامین، تصلب شرائین، واختلالهای مختلف در جریان حیاتی) از پیری بعنوان خاص نامی به میان نیامده است.(۸۵) در اینجا تئوری ناشناخته ای را هم فیلسوف نامی صدر المتالهین شیرازی ابراز نموده است که با تئوریهای فوق تفاوت اساسی دارد. او می گوید: اداره ونگهداری جسم بر عهده روح است، روح تا موقعی که خود را نیازمند جسم می بیند در نگهداری آن می کوشد وهنگامی که از نیازش کاسته می شود کمتر بان توجه می کند ودر نتیجه بدن دچار بیماریهای گوناگون می شود وچون روح بکمال مطلوب خود می رسد وکلا از جسم بی نیاز می شود بکلی از آن روی می تابد وآن را به حال خود می گذارد ودر نتیجه مرگ طبیعی فرا می رسد.(۸۶)
مبارزه با مرگ
زیست شناسان پس از موفقیتهای چشمگیری که در صحنه مبارزه با پیری به دست آوردند در صدد بر آمدند که با دشمن دیرینه بشر مرگ دست وپنجه نرم کند. اگر چه بر اساس معتقدات مذهبی مرگ را برای هر موجود زنده ای اجتناب ناپذیر می دانیم(۸۷) ولی دانشمندان زیست شناس با تلاشی بی نظیر به مبارزه با مرگ برخواسته می گویند: می توان مرگ را یک بیماری دانست ولزومی ندارد که این بیماری کشنده باشد. آنها می گویند: آنچه امروز سبب مرگ می شود انواع بیماریها است که تا کنون پزشکان وزیست شناسان به شناختن ۴۵ هزار نوع آن موفق شده اند.(۸۸)
دانشمندان پس از شناختن هر بیماری، آن را ریشه یابی کرده، علل وموجبات بروز آن را به دست می آورند، وراه را برای کشف درمان ومعالجه آن هموار می سازند. شایان توجه است که تا کنون در میان ۴۵ هزار بیماری شناخته شده، از پیری به طور خاص نامی در میان نیست وتا کنون حتی یک مورد هم مرگ به دلیل خاص پیری واقع نشده است.(۸۹) رابرت نیلسون می گوید: مرگ را می توان یک بیماری دانست وهرگز لزومی ندارد که این بیماری کشنده باشد.
سپس اضافه می کند که: اکثر اوقات به هنگام مرگ ۹۹ در صد جسم انسان، از جمله مغز او، زنده است وفقط تعداد کمی از سلولها از بین می رود. از این رو اگر بیمار را به عوض اینکه مطابق مرسوم بدست متصدیان کفن ودفن بدهیم، او را به دست پزشک متخصصی بسپاریم که به روشهای دانش کریونیک آشنائی کافی دارد، او خواهد توانست به کمک روشهای خاصی که ضرری به اندامهای بیمار نمی رساند، منجمد ساخته، او را در کپسولی بنام کپسول آخرت حفط کند، به امید روزی که او را به زندگی دوباره بازگردانند.
رابرت نیلسون در پایان به صراحت اعلام می کند که علم کریونیک با سنگ دلترین وآشتی ناپذیرترین دشمن انسان یعنی مرگ به مبارزه بر می خیزد.(۹۰) پروفسور دلگادو استاد دانشگاه یال آمریکا، اظهار امیدوار کرد که علم پزشکی در عصر فضا بتواند مرگ را شکست دهد.(۹۱)
آزمایشها
دکتر الکسیس کارل زیست شناس معروف فرانسوی ضمن آزمایش که درباره قلب یک مرغ انجام داده وآن را در فضائی آغشته با مواد غذائی کامل نگهداشته است به یک نتیجه بزرگ دست یافته، وآن اینکه: گذشت زمان کوچکترین اثر ضعف وناتوانی در آن قلب به وجود نیاورد. دانشمندان آزمایشهای مکرر الکسیس کارل در ژانویه ۱۹۱۲ میلادی، استنباط کردند که اگر مواد غذائی لازم وتمام احتیاجات یک موجود زنده به او برسد، گذشت زمان کوچکترین اثر ضعف وپیری در آن به وجود نخواهد آورد.(۹۲) دکتر ژرژ کلیبز از اساتید دانشگاه هال در آلمان، گیاتهی را که بیش از دو هفته عمر نمی کند مورد آزمایش قرار داد وآن را در شرائط خاصی ترتیب کرد تا عمر این گیاه را به ۶ سال رسانید. این آزمایش مانند آنست که عمر انسان را به ۱۰۰۰۰ سال برسانیم.(۹۳) آزمایشهائی روی حشره میوه بعمل آمده وعمر آنها را به ۹۰۰ برابر رسانیده است، اگر این آزمایشها در روی انسان با موفقیت انجام یابد، باید حد اقل ۷۰۰۰۰ سال زندگی کند.(۹۴)
دانشمندانی که دانش وتخصص آنها مورد اعتماد است از آزمایشهای مکرر خود نتیجه گرفته اند که: همه بافتهای جسم یک انسان تا بی نهایت قابلیت بقا دارد واگر عواملی رشته عمر انسان را قطع نکند او می توانی هزاران سال زنده بماند.(۹۵)
ولی گروهی از جرونتولوژیستها معتقدند که مرگ را چند سالی می توان به تاخیر انداخت ولی برای همیشه نمی توان آن را از میان برد، زیرا بر اساس قانون دوم ترمودینامیک، آنتروپی (قدرت تبدیل انرژی حرارتی به انرژی مکانیکی) هر دستگاه با گذشت زمان رو به زوال است: کل من علیها فان ویبقی وجه ربک ذو الجلال والاکرام.(۹۶)
سرویس ارگانهای مختلف بدن
رابرت نیلسون معتقد است در آینده ای نزدیک دانشمندان خواهند توانست در فواصل معین، ارگانهای مختلف بدن را برای تعمیر وسرویس پیاده وسوار کنند تا روزی که بر مرگ غلبه کنند ویا عمر بسیار طولانی را به دست آورند.(۹۷) اشتایناخ روی برخی حیوانات وساند روی برخی دیگر سرویسهائی انجام داد وبا تزریق هورمونها مخصوص شنوائی وبینائی، گوشهای سنگین وچشمهای بی فروغ شده، آنها را معالجه کرد.(۹۸)
فیلاتف زیست شناس معروف روسی معتقد است که می توان با استفاده از نسوج فاسد، بدن را سرویس کرد، چه این نسوج قدرت عجیبی دارند ومی توانند مانند کود زراعتی مزرعه بدن را حاصل خیز کنند.(۹۹)
پیوند سلولها واندامهای بدن
۲۱ سال پیش نخستین تکنیک پیوند قلب توسط دکتر شاموی در آمریکا روی حیوانی انجام شد، سپس دکتر بارنارد موفق شد چندین قلب انسان را تعویض کرده پیوند بزند، اگر چه تا کنون کسی بیش از ۱۸ ماه با قلب پیوند شده زنده نمانده است ولی همین مقدار نوید بخش موفقیت روز افزون پزشکان در تعویض قلب می باشد.
در مورد کبد، وکلیه، پزشکان توفیق بیشتری به دست آورده اند وهم اکنون بیش از صد نفر در جهان با کلیه پیوند شده زندگی می کنند.(۱۰۰) پیوند قلب وکلیه نوید بخش موفقیت بشر در طولانی کردن عمر انسان است، زیرا اگر پیوند اعضای مختلف انسان وتبدیل عضو فاسد واز کار افتاده به عضو دیگر تکمیل شود با تعویضهای مکرر اندامهای مختلف بدن می توان جلو بسیاری از مرگ ومیرها را گرفت. دکتر هنری اسمیس می گوید: با پرورش تولید مصنوعی بافتهای بدن وپیوند آنها، زندگی جاویدان مقدور خواهد گردید.
بوکومولتس دنشمند معروف روسی معتقد است که به وسیله سرمهای مخصوصی می توان به بافتهای بدن نرمش اولیه را باز گردانید در اروپا دکتر پنهانس با تعویض بافتهای پیر شده وداخل کردن بافتهای جوانی که از حیوانات ویا انسان می گرفت موفقیتهای شایانی به دست آورد. پنهانس می گوید: از ۲۰۰۰۰ آزمایشی که در این زمینه انجام داده است هیچ کدام با شکست مواجه نشده است.(۱۰۱)
پروفسور سیلی معتقد است: اغلب کسانی که ناگهان می میرند برای آنست که یکی از اعضای بدن آنها ناگهان از کار می افتد وچون تمام اعضای بدن مثل ماشین به یک دیگر ارتباط دارند، در اثر کار نکردن یک عضو همه اعضای دیگر فلج می شوند. وی اضافه می کند: علم پزشکی با پیشرفت روز افزون خود خواهد توانست به جای سلولهای فرسوده بدن، سلولهای تازه ای تزریق کرده، عمر انسان را به دلخواه افزایش دهند.(۱۰۲)
تحقیق وتألیف
وبالاخره گروه دیگری از زیست شناسان با تلاشهای شبانه روزی خود کتابهای ارزنده ای را تهیه کرده در اختیار پزشکان وجراحان قرار دادند که به این وسیله هم از نظر روانی در اذهان عمومی آمادگی ایجاد کردند که در برابر پیری ومرگ دست بسته در انتظار ننشینند وهم پزشکان وجراحان را تشویق وتشجیع کردند که به آزمایشهای خود جسورانه ادامه دهند تا شاید بتوانند عمر طولانی را که در اصطلاح آنها عمر جاویدان نامیده می شود به جهان بشریت به ارمغان بیاورند. قسمتی از این آثار جاویدان که نقش مهمی در پیشرفت جویندگان عمر طولانی داشته به قرار زیر است:
۱ - امید بیک زندگی نوین، پروفسور شبش فرانسوی
۲ - جاودانیت، ناتان دارنیک.
۳ - دانش طولانی کردن عمر، گوفلاند روسی.
۴ - درباره عمر طولانی، پارفین نیگالیچف.
۵ - دورنمای فناپذیری یا ابدیت، پروفسور اتینگر.
۶ - طول عمر حیوانات، گیاهان ومردم، تارخانف.
۷ - عمر دراز، پروفسور پلی پلز.
۸ - عمر طولانی، دکتر سن پیر فرانسوی.
۹ - فن طول عمر، هوفلند.
۱۰ - گذرنامه برای یک زندگی نوین، دکتر هاورز آلمانی.
عوامل طول عمر
پزشکان وزیست شناسان در مطالعات وتجربیات خود توصیه های جالبی دارند که از ضمن آنها با عوامل طول عمر آشنا می شویم که برخی از این عوامل بسیار ساده وسطحی به نظر می رسد ولی آنها تاکید فراوان دارند که همین عوامل به ظاهر ساده نقش مهمی در طول عمر دارد که فهرست وار به برخی از عوامل طول عمر اشاره می کنیم:
آرامش روحی
آرامش روحی بیش از هر عامل دیگر در درازی عمر موثر است از این رهگذر افراد مذهبی که اعتقاد راسخ به جهان متافیزیک وعالم ماوراء طبیعت دارند از عمر طولانی برخوردار هستند، فی المثل در ایران روحانیون با آنهمه گرفتاری که در طول رژیمهای حاکم داشتند، همواره از عمر طولانی برخوردار بودند وحتی مراجع تقلید که بیش از همه گرفتاری داشتند ودر شبانه روز بیش از ۲۰ ساعت در تلاش بودند از عمرهای طولانی برخوردار بودند.
مرحوم آیت الله بروجردی با آنهمه سنگینی مرجعیت که بر دوش آن بزرگوار سنگینی می کرد بهنگام رحلت ۸۸ ساله بودند وهم اکنون همه مراجع تقلید هشتاد به بالا هستند وحتی آیت الله خوانساری در آستانه ۹۵ سالگی هستند که این عمرهای با برکت هر چه بالاتر می رود پر ثمر تر می شود وهرگز در حافظه ویا سرعت انتقال، ضعف وسستی عارض نمی شود. بلکه در ضمن همه گرفتاریهای مرجعیت هنگامیکه در جلسات تدریس حضور می یابند با ژرف اندیشی خاصی که از یک سخت کوشی مداوم حکایت می کند به حل مشکلات علمی می پردازند.
از همین نمونه یاد شده می توانیم به این نتیجه برسیم که آرامش روحی که در پرتو ایمان استوار پدید می آید، می تواند بر تمام گرفتاریها چیره شود وانسان را در برابر همه رویدادها بیمه کند. برای اثبات این ادعا کافیست که به آمار مرگ ومیر جهان که از طرف دکتر ویلیام پارک پزشک معروف آمریکائی انتشار یافته است توجه فرمائید: در تمام دنیا هر دقیقه ۶۲ نفر وهر ساعت ۳۷۶۷ نفر وهر روز ۹۰۴۱۰ نفر وهر سال ۳۳ ملیون نفر به مرگ طبیعی از دنیا می روند...
در اروپا از هر هزار نفر فقط یک نفر به صد سالگی و۱۰ نفر به ۷۰ سالگی می رسند، ودر میان آنهائی که می توانند خود را به ۷۰ سالگی برسانند، از هر ۱۰۰۰ نفر، ۴۳ نفر روحانی، ۴۰ نفر کشاورز، ۲۹ نفر دانشمند ونویسنده، ۲۶ نفر استاد ودبیر، نفر پزشک می باشند(۱۰۳) بر اساس این آمار نسبت روحانیانی که از عمر طولانی برخوردار هستند نزدیک بدو برابر پزشکان است در صورتیکه ظاهرا می بایست قضیه بر عکس باشد، زیرا پزشکان بیش از هر صنف دیگر بر مسائل بهداشتی واقف هستند ولی آن آرامش خاطر که در پرتو ایمان استوار در یک روحانی هست هرکز در صنف دیگری یافت نمی شود.
اگر از صنف روحانی بگذریم، افراد متدین وپای بند به قوانین مذهبی بیش از دیگر مردم روی زمین عمر می کنند. وبرای اثبات این مسئله به نقل یک امار بسنده می کنیم: نسبت تعداد اشخاصی که در شوروی دومین قرن زندگی خود را می گذرانند در هر ۱۰۰ هزار نفر ۱۰ نفر می باشد در صورتیکه این نسبت در آذربایجان شوروی که منطقه مسلمان نشین است به ۸۴ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر می رسد.(۱۰۴)
از این آمار ارتباط نزدیک بین طول عمر وآرامش روحی برخاسته از عقاید مذهبی به خوبی روشن می شود. البته می توان سبب طولانی شدن عمر پیروان ادیان آسمانی را علاوه بر آرامش روحی در دستورات مذهبی دانست، زیرا در تمام ادیان آسمانی به خصوص دین مقدس اسلام دستورات بهداشتی اعجاز آمیزی به چشم می خورد.
عامل ارث
اهمیت ونقش عوامل ژنتیک در طول عمر بسیار روشن است ودر طول تاریخ خانواده های فراوانی دیده شده که افراد آن معمولا از عمر نسبتا طولانی برخودار بوده اند. مگر اینکه به واسطه تصادفی مرگشان زودتر فرا رسد. از مطالعات جالبی که در این زمینه به عمل آمده، مطالعه ریموند پیرل است. وی از خانواده ای نام می برد که مجموع عمر هفت پشت آن به ۶۹۹ سال می رسد ودو نفرشان هم به واسطه تصادف جان سپرده اند. در آمار جدیدتری که از مطالعه شرکتهای بیمه به وسیله دوبلین وهربرت مارکس تهیه شده تاثیر درازی عمر نیاکان در فرزندان به ثبوت رسیده است.
۱ - گوشه ای از دستورات بهداشتی اسلام را می توانید در سری ۲۱ جلدی اولین دانشگاه وآخرین پیامبر از مرحوم سید رضا پاک نژاد مطالعه فرمائید.
عامل ارث به قدری نیرومند است که می تواند عوامل دیگری چون محیط واعتیاد را خنثی سازد.(۱۰۵)
عامل تغذیه
دانشمندان غذا شناس عقیده دارند که طول عمر رابطه نزدیکی با طرز تغذیه وشرایط اقلیمی دارد. آنها با مطالعه روی طول عمر ملکه زنبور عسل که ۴۰۰ برابر دیگر زنبوران عمر می کند به این نتیجه رسیده اند. بلوفر زیست شناس معروف فرانسوی در ضمن مطالعات به مسئله حیرت انگیزی برخورد وآن زندگی دراز وتوام با نیرومندی وجوانی ملکه زنبور عسل بود که در مورد علل آن به پژوهش خستگی ناپذیری پرداخت. وی در ضمن مطالعات خود دریافت که ملکه زنبوران در تمام عمر از خوراکی به نام ژله تغذیه می کنند که توسط کارگران فراهم می آید.
در صورتیکه دیگر زنبوران فقط در سه روز نخستین زندگی از این مائده اسرار آمیز برخوردارند. ورمز جوانی وزیبائی وعمر طولانی ملکه در این غذای اعجاز آمیز نهفته است. آنچه تا کنون از ترکیب اعجاب انگیز وابهام آمیز این شهد شاهانه بدست آمده اینست که این مائده غذائی حاوی: کربون، هیدروژن، ازت، ارگوسترول، ویتامینهای ب ومقدار معتنا بهی اسید بانتوتنیک می باشد. که رشد جنینی زنبوران وجوانی پایدار زنبور ملکه، در پرتو این شهد شاهانه است.(۱۰۶)
کم خوری
گذشته از نوع غذا، حجم غذا نیز در کوتاهی ودرازی عمر تاثیر فراوان دارد. پرخوری یکی از نیرومندترین عوامل کوتاهی عمر است وکسانیکه بیشتر از صد سال عمر کرده اند غالبا افراد کمخوراک هستند. واسلام تاکید فراوان دارد بر اینکه انسان تا کاملا گرسنه نشده سر سفره ننشیند وکاملا سیر نشده از کنار سفره برخیزد.(۱۰۷)
البته بطوری که پر خوری عمر انسان را تباه می کند فقر غذائی نیز در تولید امراض وکوتاهی عمر موثر است.
عامل محیط
زندگی کردن در محیط بی سر وصدا، به دور از سموم ومیکربها ودر منازلی که اشعه حیاتبخش خورشید بقدر کافی بر آن بتابد در طول عمر وسلامتی ساکنان آن تاثیر بی سزائی دارد.
هوای آزاد
استشناق از هوای آزاد واستفاده از نسیم جانبخش صبح صادق بهنگام طلوع فجر وزندگی در مناطق سر سبز وخرم سبب طولانی شدن عمر وسکونت در اطاقهای کم فضا موجب کوتاهی عمر است.
سرما
تعداد کسانی که به قرن دوم زندگی خود راه یافته اند در مناطق سردسیر بیش از مناطق گرمسیر بوده وارتباط سرما با طول عمر وطراوت وشادابی روشن است. اسکندر که در جستجوی آب حیات در دل تاریکیهای قطب جنوب فرورفت، اگر چه به آب حیات نرسید ولی سرمای آنجا به او شادابی وعمر بیشتری داد.(۱۰۸)
سختکوشی
تلاش وکوشش در طولانی شدن عمر تاثیر شگرفی دارد. زنگ زدنی که در اثر کمکاری بدنی وروحی حاصل می شود بیش از فرسودگی پر کاری بدنی وروحی، عمر را کوتاه می کند. در میان دراز عمران به کسی برخورد نکردیم که سختگوش وپر تلاش نباشد. بازتشنگی در سنین جوانی وبیکاری زودرس موجب کوتاهی عمر وپیری زودرس بوده خطرات بیشماری را در بردارد.
شغل وحرفه
گذشته از مقدار کار، نوع شغل نیز در درازی وکوتاهی عمر بسیار موثر است که جدول برخی از آنها را در بخش آرامش روحی نقل کردیم، وجدول کامل آن در آمارهای مرگ ومیر جهان همه ساله منتشر می شود.
دوری از دخانیات
اعتیاد به دخانیات گذشته از ضررهای اقتصادی واجتماعی وجسمی وروحی تاثیر عجیبی در کوتاهی عمر دارد که متاسفانه در آغاز جوانی از نشانه های روشن فکری بشمار می آید ولی در همان روزهای نخستین عمر انسان را تباه می سازد که امیدواریم با بیداری ملتها این اعتیاد ودیگر اعتیادهای خطرناک از میان جوانان مسلمان برچیده شود. جالب توجه وشایان دقت است که یکی از شرائط عضویت در جماعه الهجره والتکفیر(۱۰۹) عدم اعتیاد به دخانیات است.
سایر موارد
۱۱ - پیاده روی، که خود ناظر پیران سالخورده ای هستم که دلیلی بر درازی عمر خود جز پیاده روی نمی دانند.
۱۲ - داشتن برنامه در تمام شئون زندگی.
۱۳ - داشتن هدف مشخص در زندگی.
۱۴ - تناسب وتعادل بین کار واستراحت.
۱۵ - خواب قیلوله به خصوص بین ۴۰ الی ۵۰ سالگی.
۱۶ - پوشیدن کفش راحت وزیبا وخوش رنگ.
۱۷ - خوردن بهترین غذای ممکن در صبح زود.
۱۸ - استفاده از مواهب طبیعی.
۱۹- خواب به موقع وبه اندازه.
۲۰ - ورزشهای تنفسی. ودهها عامل دیگر...(۱۱۰)
جوانی پایدار
عمر جاویدان وعمر طولانی ارتباط نزدیک با جوانی پایدار دارد وتمام نویدهای دانشمندان در مورد عمر طولانی شامل نویدهائی در مورد جوانی پایدار نیز می باشد ودر طول تاریخ نیز هر دراز عمری مقداری از نشاط جوانی را تا واپسین روز زندگی حفظ کرده بود. دراز عمران عصر ما نیز از این قانون مستثنی نیستند.
۱ - پی یرارا، اهل کلمبیا در ۱۶۷ سالگی استخوانها ومفاصلش به قدری خوب مانده که بیشتر جوانان به حال او غبطه می کردند.(۱۱۱)
۲ - در کنیا مرد ۱۵۸ ساله ای زندگی می کند که اخیرا آپاندیس او را عمل کردند واو چون یک جوان تازه به دوران رسیده از نشاط جوانی برخوردار است.(۱۱۲)
۳ - در شوروی شخصی بنام عیوض اف در سن ۱۴۷ سالگی است که تلاشهای روزانه اش را به سن یک جوان انجام می دهد.(۱۱۳)
۴ - دلی چینگ، که در چین ۲۵۳ سال زندگی کرده بود، تا پایان عمر با موهای سیاه ونیروی جوانی زیسته بود ودر عمر افسانه ای خود ۲۳ همسر به دست خود به خاک سپرده بود.(۱۱۴)
۵ - یک مرد ۱۴۰ ساله اطریشی به سان یک جوان در مزرعه خود کار می کند واظهار می دارد که در عمر خود حتی یک بار هم بیمار نشده است.(۱۱۵)
۶ - گوموگا پیرزن روسی، صد وچهل وهفتمین سالگرد تولد خود را در حالی جشن گرفت که در حس بینائی وشنوائی خود هیچ ضعفی احساس نمی کرد ونشاط خود را از دست نداده بود.(۱۱۶)
۷- یک دهقان مجارستانی در سال ۱۷۲۴ به سن ۱۸۵ سالگی در گذشت که تا آخرین روز عمر خویش همچون جوانان کار می کرد.(۱۱۷)
۸ - هنری جنس انگلیسی که ۱۶۹ سال زندگی کرد، در ۱۱۲ سالگی در جنگ فلورفید شرکت جست.(۱۱۸)
۹ - سید حبیب معاطی مراکشی در سن ۱۴۷ سالگی با نشاط جوانی همه مشاغل خود را شخصا انجام می داد.(۱۱۹)
۱۰ - سید علی فریدنی در ۱۵۵ سالگی دندان در آورد وتا پایان عمر ۱۸۵ ساله خود با نشاط وشادابی زندگی کرد، شرح حال وگزارش هیئت پزشکی دائر بر نشاط جوانی او در سن ۱۸۵ سالگی در جراید آن روز منتشر گردید.(۱۲۰) جالب توجه است که در روایات اسلامی تاکید شده است که حضرت مهدی (علیه السلام) به هنگام ظهور آن چنان از نشاط جوانی برخوردار خواهد بود که همگان او را جوان کمتر از ۴۰ ساله تصور خواهند کرد.(۱۲۱) برخی از پزشکان معتقدند که تاکید بر جوانی آن حضرت خود یکی از شواهد صحت احادیث مهدی (علیه السلام) است، زیرا در عصر رسول اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) رابطه طول عمر وجوانی پایدار بر احدی روشن نبود.
خرق عادت
از مطالب یاد شده به این نتیجه رسیدیم که عمر طولانی از دیدگاه علم کوچکترین اشکالی به همراه ندارد، بلکه زیست شناسان معتقد هستند که کوتاهی عمر دلیل می خواهد نه درازی آن. در اینجا بگونه ای دیگر به امکان طول عمر آن حضرت استدلال می کنیم: حوادثی که در جهان روی می دهد تماما از اقسام ممکن هستند، زیرا محال هرگز تحقق نمی یابد وحتی قدرت خدا نیز بر محال تعلق نمی یابد. معجزات پیامبران وکرامتهای اولیای خدا، کلا از امور ممکن است نه محال. معجزات حضرت عیسی (علیه السلام) چون: زنده کردن مردگان وشفا دادن بیماران از امور ممکن است نه محال.
معجزات حضرت موسی (علیه السلام) چون: اژدها شدن عصا، ید بیضاء، شکافتن دریا وغیر آنها از امور ممکن است نه محال. معجزات پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) چون: معراج، شق القمر، تسبیح سنگریزه، سخن گفتن درخت، وامثال آنها همه وهمه از امور ممکن است نه محال. نهایت امر اینست که ممکن بر دو قسم است:
۱ - عادی (استاندارد)
۲ - غیر عادی (غیر استاندارد) بخار شدن آب دریاها، بارش باران از ابرها، جوانه زدن دانه ها در شرائط عادی، شگفتن غنچه ها در موسم عادی، آفرینش نوزادان از اسپرهای پدران واو ول های مادران، ودیگر حوادثی که در دنیا همواره روی می دهد وهمگی با آن انس گرفته ایم امور عادی است. اگر اموری بر خلاف روال عادی وبدون اسباب عادی انجام یابد، ممکن غیر عادی است. اگر درختی در غیر موسم وصرفا به دعای یک پیامبر ویا وصی پیامبر سبز شود ومیوه دهد غیر عادی است. اگر نوزادی چون حضرت عیسی به حکمت پروردگار بدون پدر متولد شود ممکن غیر عادی است. اگر بارانی بدون اسباب عادی وصرفا به دنبال نیایش یک دوست خدا ببارد ممکن غیر عادی است.
روی این بیان همه معجزات پیامبر وامامان معصوم، از امور ممکن است نه محال، تنها چیزی که هست خرق عادت است وبه تعبیر دیگر غیر استاندارد است. کارهای خارق عادت منحصر به معجزه ها وکرامتها نمی باشد. بلکه در جهان آفرینش گاه وبیگاه کارهائی بر خلاف نوامیس طبیعت دیده می شود که جهانیان را به شگفت در می آورد ودر سر لوحه جرائد جهان قرار می گیرد. که به چند نمونه از آنها اشاره می کنیم:
۱ - تولد دو برادر چسبیده به یک دیگر، وزندگی ۶۴ ساله آنان.(۱۲۲)
۲- باردار شدن دختر ۶ ساله وتولد پسری از او.(۱۲۳)
۳ - باردار شدن زنی بدون شوهر وگواهی مجمع علمی پزشکان انگلستان.(۱۲۴)
۴ - کشف دو معده مجزا در شکم یک مرد.(۱۲۵)
۵ - چهار هزار دانه گندم از یک بوته.(۱۲۶)
۶ - تاثیر فوری نیایشها در شفای بیماریهائی چون سل استخوانی، سرطان وغیره.(۱۲۷)
۷- درختان گوشتخوار.(۱۲۸)
۸- چغندر مغناطیسی.(۱۲۹)
۹- ماهیهای سه میلیون ساله.(۱۳۰)
۱۰ - آبی که یخ نمی زند.(۱۳۱)
۱۱ - خانمی که در فاصله دو ماه دو نوبت زائید.(۱۳۲)
۱۲ - مردی که طبق گزارش یکی از بیمارستانهای دمشق چهار کلیه دارد.(۱۳۳) وسرانجام دراز عمران تاریخ که هزاران سال عمر کرده اند ونوید عمرهای میلیونی برای انسانهای عصر فضا،(۱۳۴) وصدها خارق عادت دیگری که طول عمر حضرت ولی عصر (عجل الله فرجه) در مقابل آنها نه فقط ممکن، بلکه طبیعی وعادی هم بنظر می رسد، همه وهمه ممکن است فقط جزء استثناءها بشمار می آید.
استثناها
خداوند حکیم برای دلایل فراوان، از جمله اثبات اینکه این جهان صانعی دانا وتوانا دارد که ما فوق همه علل ومعالیل است وخود پدید آورنده اسباب ومسببات است، هر کجا بخواهد ایجاد سبب می کند وهر کجا بخواهد اسباب مادی را بهم می زند، وبه اصطلاح سبب ساز وسبب سوز است، استثناءاتی را در جهان خلقت آفریده، که هم از دلایل قدرت وحکمت خدا وهم از شواهد بحث ما می باشد که به نقل چند نمونه بسنده می کنیم:
استثناء در جهان نباتات
در سیرکان از ناحی شهر تویسرکان، درخت گردوئی، وجود دارد که هر ۱۵ عدد گردو در یک جلد خربزه مانند سفت وسخت قرار دارد که برای شکستن هر یک گردو ناچار باید جلد اصلی را شکست. شگفت انگیزتر اینکه دهها مرتبه از این گردو در جاهای مختلف حتی در کنار آن کاشته اند ولی نتیجه وثمره آن همان گردوهای معمولی بوده است.(۱۳۵)
در زرآباد قزوین درختی است که روی برگهای آن اسم مبارک پنج تن بخط روشن نوشته شده وروزهای عاشورا یکی از شاخه هایش می شکند ومایع سرخ رنگی شبیه خون از آن جاری می شود که تا کنون دهها نفر از افراد مورد اعتماد را دیده ایم که برای دیدن درخت یاد شده به زرآباد رفته اند واز برگهای آن آورده اند ومکرر اسماء مقدسه پنج تن را روی برگها مشاهده کرده ایم! در میان درختان، درختهائی وجود دارد که گوشتخوار هستند، پرندگان، حیوانات، حتی انسان را شکار می کنند!(۱۳۶) در دریاها ذرات ژلاتینی هستند که با جذب کلروفیل جزء عالم گیاهان به شمار می آیند وعمرشان از یک ثانیه کمتر است ودر مقابل درختانی در مناطق استوائی است که اگر رطوبت پای آنها خشک نشود برای همیشه جوانه می زنند وشاخه به اطراف می فرستند وبه اصطلاح عمر جاویدان دارند.(۱۳۷)
در برابر این استثناها درازی عمر یک درخت نسبت به درختهای نوع خود بسیار طبیعی می نماید. در لامباردیا درختی است که بیش از ۲۰۰۰ سال عمر کرده ودر برابورن کنت درختی است که عمر آن را بیش از ۳۰۰۰ سال تخمین زده اند ودرختی از نوع تکسودیم وسیتشیوم یافت می شود که در حدود ۶۰۰۰ سال عمر کرده است.(۱۳۸)
عجیب تر از همه درخت عندمی است در شهر اوروتاوا در جزیره تنزیف (یکی از هفت جزیره کاناری) در دریای آتلانتیک. این درخت که در فارسی خون سیاوش نامیده می شود، به قدری بزرگ است که اگر ده نفر در اطراف آن حلقه بزنند ودستهای خود را باز کنند که فقط سر انگشتها بهم برسد نمی توانند ساق آن را احاطه کنند. شایان دقت است که در مدت شش قرنی که از کشف این جزیره می گذرد هیچ تغییری در منظره این درخت پدید نیامده است، از طرز رشد ونمو درختان کوچکی که از همین درخت عندم در جزیره یاد شده هست، نمو کند وبطییء آن به خوبی روشن می شود.
جز خدا کسی نمی داند که چندین هزار سال بر عمر این درخت گذشته است. یکی از دانشمندان گیاه شناس پس از اظهار ناتوانی در تعیین عمر این درخت می گوید: فهم بشر از کشف این سر ناتوان است وکسی نمی تواند بطور تقریب هم عمر درخت عندم اوروتاوا را تعیین کند! قدر مسلم اینست که این درخت کهنسال، هزاران سال، پیش از خلقت آدم وجود داشته است.(۱۳۹)
استثناء در عالم حیوانات
دانشمندان شوروی در نزدیکی قطب شمال یک نوع حلزون پیدا کرده اند که از چندین هزار سال پیش از تاریخ، تا حال زنده مانده است.(۱۴۰) ماهیهائی در اقیانوس اطلس دیده شده که دانشمندان عمر سه میلیون ساله بر ایشان بر آورد کرده اند.(۱۴۱)
استثناء در عالم انسان
در میان مردم عصر خود شاهد افراد استثنائی فراوانی هستیم، در میان افراد زمان خود کسانی را می بینیم با کارهای شگفت انگیز که باور کردن آن حتی برای کسانی که مشاهده کرده اند مشکل است.
در جراید تفصیل داستان کسی را خواندیم که با نیروی خارق العاده چشم خود اجسام فلزی، مانند قاشق وچنگال را خم می کرد، بدون آن که به سوی آن با دست اشاره کند! او این عملیات را در برابر خبرنگاران وحتی از تلویزیون انگلستان اجراء کرد که انگلیسی های دیر باور هم پذیرفتند که حیله ای در کار نیست ویک فرد استثنائی است. وشرح داستان جوان ایرانی را همه در جراید خواندیم که لامپ وشیشه را مانند نقل ونبات می خورد، در صورتی که اگر یک فرد عادی مختصر خورده شیشه ای را در لابلای غذا بخورد ممکن است کارش به جراحی بکشد.(۱۴۲) اگر شرح زندگی نوابغ جهان را بخوانیم دچار شگفتی خواهیم شد. اگر شرح حال ابن سینا را بخوانیم که در ۵ سالگی قرآن را از حفظ داشت(۱۴۳) ودر ۱۲ سالگی بر مسند فتوی نشسته، در شهر بخارا فتوا می داد(۱۴۴) تردیدی نخواهیم داشت که او یک فرد استثنائی بود.
در طول تاریخ به تعدادی از مراجع بزرگ بر می خوریم که پیش از آن که به حد بلوغ بر سند به درجه اجتهاد نائل آمده اند، ودر عصر خود شاهد نابغه دوران، شهید آیت الله صدر بودیم که در دومین دهه زندگی خود، اجازه اجتهاد دریافت کرده، ودر ۱۴ سالگی کتاب پر ارج فدک را تالیف کرده بود.(۱۴۵)
زمستان خوابی
یکی دیگر از مسائلی که می تواند الهام بخش پژوهشگران زیست شناس باشد وآنها را در کشف راز طول عمر یاری دهد مسئله هیبرنیت یا زمستان خوابی است. بسیاری از حیوانات خون گرم با فرا رسیدن فصل سرما به مناطق گرمسیر کوچ می کنند وبرخی از خرسها، خزندگان، دوزیستان، پروانه ها، خفاشها، سنجابها، وحلزونها در حفره ای به خواب زمستانی فرو می روند. خواب زمستانی شبیه مردن است وتقریبا تمام فعالیتهای حیاتی در خواب زمستانی متوقف می گردد.(۱۴۶)
اگر وزغی را که در زمستان خوابی است از جایش بیرون بیاورند بنظر می رسد که مرده است. در ششهایش هوا نیست وضربان قلبش چندان ضعیف است که نمی توان به آن پی برد.(۱۴۷) ضربان قلب سنجاب زمینی در زمستان خوابی به ۷ الی ۱۰ مرتبه در دقیقه می رسد، در صورتی که معمولا ۳۰۰ مرتبه در دقیقه باید بزند. مطالعه زمستان خوابی از این جهت قابل توجه است که شاید بدان وسیله راز طول عمر کشف گردد وانسان را به طول عمر نائل گرداند.(۱۴۸)
نتیجه
مطالعه احوال درختان طویل العمر، زنده ماندن چندین هزار ساله نطفه حیاتی نباتات،(۱۴۹) زندگی چندین هزار ساله ویروسها وحالات شگفت انگیز خوابهای زمستانی وترقیات حیرت انگیز علم پزشکی وزیست شناسی و... جهانیان را به امکان طولانی نمودن عمر وغلبه بر پیری، امیدوار کرده وبه کوشش وتحقیق وکنجکاوی وادارشان کرده است. امید است دانشمندان بر این هدف مقدس وآرمان والای بشریت موفق وکامیاب گردند ودر نتیجه راز طول عمر قائم آل محمد (صلی الله علیه وآله وسلم) برای طالبان حقیقت آشکار گردد.(۱۵۰) اگر وضع تغذیه وحوادث وسوانح منظور باشد از آنجا که امام داناترین مردم زمان است، با تسلط علمی خود می تواند بهترین غذا وسالمترین محیط را به دور از تشعشعات وسوانح انتخاب کند، به خصوص که به تناسب مغز کامل امام، کنترل بدنی در حد اعلای درستی ونیرو انجام خواهد گرفت. طبق این قواعد وبر اساس قوانین فلسفی که مرحوم حاج شیخ مجتبی قزوینی بیان کرده است(۱۵۱) می بایست همه پیشوایان معصوم از عمر طولانی چندین هزار ساله برخوردار باشند که متاسفانه همه پیشوایان معصوم به شمشیر ویا زهر جفا به شهادت رسیده اند، وچنان که پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) فرمودند: ما منا الا مقتول او مسموم(۱۵۲) همه آن بزرگواران به دست ستمگران روی از این جهان برتافتند وگر نه عمر طولانی داشتن همه شان قطعی بود.
اگر دانشهای ژریاتری وجرونتولوژی می خواهند عمرها را طولانی کنند وشادابی جوانی را تا پایان عمر نگهدارند، چهارده قرن پیش پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) وامامان معصوم (علیه السلام) وعده داده اند که آن یکتا بازمانده خدا در روی زمین به هنگام ظهور کمتر از چهل ساله بنظر خواهد رسید. ودر بعضی روایات ۳۰ ساله تعبیر شده است.(۱۵۳)
علم پزشکی امروز توفیق یافته زهرهای ارثی واکتسابی را از بدن دور نماید وشخصی مانند امام (علیه السلام) که همواره گواهی می دهیم که از صلبهای پاک وپاکیزه بصورت نوری درخشان به رحمهای پاک وپاکیزه انتقال می یافت، هرگز مسمومیت ارثی نداشته وهرگز مسمومیت اکتسابی نخواهد داشت که میکرب با وجود اقدس آن حضرت در حکم دو قطب متضادی است که هرگز خیال نزدیک شدن به یک دیگر را ندارند.(۱۵۴)
طول عمر از طریق اعجاز
اگر از همه مطالب یاد شده چشم بپوشیم وفرضا عمر طولانی را از نظر علمی غیر ممکن تصور کنیم وپیری را یک قانون مسلم واجتناب ناپذیر جهان طبیعت فرض کنیم، باز هم در عقیده خود پا بر جا هستیم وطول عمر حضرت مهدی (عجل الله فرجه) را کاملا قابل پذیرش می دانیم، زیرا در این صورت امتداد زندگی حضرت نوح وعیسی ومهدی (علیه السلام) در هزاران سال یک معجزه خواهد بود که قوانین خلقت در این موارد خاص (بنابر فرض بالا) تعطیل شده است.
ونمونه های آن نیز در گذشته بسیار اتفاق افتاده است. وقرآن کریم دهها مورد را یاد آور می شود که خداوند توانا برای حفاظت از وجود مقدس پیشوای معصومی که برای رهبری امت برگزیده است، برخی از مقررات جهان طبیعت را از کار انداخته است، که به چند نمونه از آنها اشاره می کنیم:
۱ - برای حفاظت از جان ابراهیم: آتش را بر آن حضرت سرد وسلامت قرار داد.(۱۵۵)
۲ - برای حفاظت از جان موسی، دریا را شکافت.(۱۵۶)
۳ - برای حفاظت از جان عیسی، دیگری را بصورت او انداخت او را باسمانها برد.(۱۵۷)
۴ - برای حفاظت از جان پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) دیدگان مردم شمشیر به دستی را که در اطراف خانه اش برای کشتن او صف کشیده بودند از کار انداخت وآنها بر خلاف قانون طبیعت پیامبر را ندیدند.(۱۵۸) آیا از نظر تعطیل شدن قوانین طبیعت ونوامیس خلقت، طول عمر یک انسان مهمتر است یا تاثیر نکردن آتش سوزان در گوشت وپوست یک انسان؟!(۱۵۹) طول عمر یک انسان شگفت انگیزتر است یا انباشته شدن آبها چون کوهی بلند وشکافته شدن میان آن برای گذشتن موسی وقوم او؟! طول عمر یک انسان اعجاب انگیزتر است یا بالا رفتن انسان خاکی به سوی آسمانها؟! خداوندی که مطابق حکمت بالغه اش دهها مرتبه قوانین طبیعت را برای حفظ جان شخصیتهای الهی تعطیل کرده است، چه اشکالی دارد که یک بار هم برای حفظ جان رهبر بزرگوار وحجت پروردگاری که او را برای نجات بشریت، گسترش عدل وداد، وریشه کن ساختن کاخهای ظلم واستبداد ذخیره کرده است ونوید ظهورش را توسط پیامبران بزرگ داده است، تعطیل کند وشیوه حکیمانه اش را ادامه دهد.؟
طول عمر از دیدگان ادیان آسمانی
اگر مشکل عمر از طرف مادیها وماتریالیستها مطرح شود پاسخ آن همانست که از زبان زیست شناسان، پزشکان، ودیگر دانشمندان نقل کردیم وسیر تاریخی آن را در محدوده یک مقاله فشرده بررسی کردیم ولی اگر این مسئله از طرف خداپرستان وپیروان ادیان آسمانی مطرح شود، گذشته از مطالب یاد شده دو استدلال دیگر نیز افزوده می شود:
قدرت بی پایان خدا
همه خداپرستان برای خداوند متعال قدرت بی پایان معتقد هستند واو را بر همه چیز توانا می دانند. خداوندی که این جهان را از کران تا کران با قدرت بی کرانش آفریده وبیش از ۲۰۰ میلیارد کهکشان را با دست توانایش از میلیونها سال پیش نگه داشته است هرگز از نگهداری ولی وحجت خود ناتوان نخواهد بود.
خدائی کین جهان پاینده دارد * * * تواند حجتی را زنده دارد
نمونه های دراز عمران در کتب آسمانی
در میان خداپرستان وپیروان ادیان آسمانی اختلافی نیست در اینکه طول عمر ممکن است وبرای عمر هیچ موجود زنده ای محدودیت قطعی وجود ندارد ودر تمام کتب مقدسه از دراز عمران بسیاری بحث شده است که از نظر پیروان آنها امکان عمر طولانی را قطعی می سازد که به نقل چند نمونه از دو کتاب آسمانی بسنده می کنیم:
تورات وطول عمر
تورات کتاب مقدس یهودیان است که از نظر مسیحیان نیز مورد اعتماد می باشد، از این رهگذر تمام محتویات تورات مورد پذیرش یهود ونصاری می باشد. در تورات شرح زندگی تعداد بیشماری از پیامبران وپیشینیان را نقل کرده است که تقریبا همه آنها از عمر طولانی برخوردار بوده اند که به نقل چند نمونه بسنده می کنیم:
۱ - حضرت آدم ۹۳۰ سال.
۲ - شیث پسر آدم ۹۱۲ سال.
۳- انوش پسر شیث ۹۰۵ سال.
۴ - قینان پسر انوش ۹۱۰ سال.
۵ - مهلائیل پسر قینان ۸۹۵ سال.
۶ - یارد پسر مهلائیل ۹۶۲ سال.
۷ - خنوخ(۱۶۰) پسر یارد ۳۶۵ سال در میان مردم بوده، سپس بسوی آسمانها برده شد.
۸ - متوشالح پسر خنوخ ۹۶۹ سال.
۹ - لمک پسر متوشالح ۷۷۷ سال.(۱۶۱)
۱۰ - حضرت نوح پسر لمک ۹۵۰ سال.(۱۶۲) نگاهی گذرا به جدول بالا که از سفر پیدایش نقل کردیم، به روشنی اثبات می کند که عمر طبیعی انسان از نظر تورات ۷۰ سال نیست بلکه حد اقل ۹۰۰ سال است.
قرآن وطول عمر
۱ - در قرآن کریم آیاتی هست که از عمر طولانی در امتهای پیشین خبر می دهد، مانند آیه ای که می فرماید: ما آنها، وپدرانشان را از متاع دنیوی برخوردار ساختیم تا از عمر طولانی بهره مند شدند.(۱۶۳)
۲- وآیه ای در قرآن هست که نه تنها از عمر طولانی بلکه از امکان عمر جاویدان خبر می دهد وآن آیه مربوط به حضرت یونس است آنجا که می فرماید: اگر او (یونس) در شکم ماهی تسبیح نمی گفت، تا روز رستاخیز در شکم ماهی می ماند(۱۶۴) این آیه صریح است در اینکه عمری بسیار طولانی (از عصر یونس تا روز رستاخیز) که در اصطلاح زیست شناسان عمر جاویدان نامیده می شود برای انسان وماهی از نظر قرآن کریم امکان پذیر است. خوشبختانه کشف ماهی ۴۰۰ میلیون ساله در سواحل ماداگاسگار امکان چنین عمری را برای ماهی اثبات کرد.(۱۶۵)
جالبتر اینکه از نظر جنین شناسی ثابت شده است که اگر جنینی به بیرون رانده نشود در شرائط مساعد رحم هزاران سال می تواند زنده بماند. روی این بیان هر دو طرف مسئله از نظرف علمی به ثبوت رسیده است.
۳ - قرآن کریم در مورد حضرت نوح می فرماید: به راستی ما نوح را به سوی قومش فرستادیم، پس (۹۵۰ سال=۱۰۰۰ - ۵۰) در میان آنها درنگ نمود.(۱۶۶)
در این آیه مدت دعوت حضرت نوح (پس از رسالت وپیش از طوفان ۹۵۰ سال) بیان شده است واگر مدت زندگی آن حضرت را پیش از رسالت وبعد از طوفان بر آن بیافزائیم قطعا از مرز هزار سال خواهد گذشت. در برخی از احادیث عمر حضرت نوح ۲۵۰۰ سال بیان شده است.(۱۶۷) مطابق حدیثی که مرحوم صدوق از رسول اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) نقل کرده است، عمر آن حضرت ۲۴۵۰ سال می باشد.(۱۶۸)
۴ - ودر مورد حضرت عیسی (علیه السلام) می فرماید:... هرگز او را نکشتند وبه دار نیاویختند، بلکه امر بر آنها مشتبه شد. آنها که درباره او اختلاف کردند در شک وتردید هستند به علم ویقین نرسیده اند از ظن وگمان پیروی می کنند. به یقین او را نکشتند بلکه خداوند او را به سوی خود بالا برد که خداوند توانا وفرزانه است.(۱۶۹) همه امت اسلامی به صریح این آیه وبه استناد احادیث فراوانی عقیده راسخ دارند بر اینکه حضرت عیسی زنده است ودر آسمانهاست وبه هنگام ظهور حضرت مهدی (عجل الله فرجه) او نیز نازل خواهد شد واز یاران حضرت ولی عصر خواهد بود.
حضرت خضر
اگر بخواهیم از احادیث شریفه رسول اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) وپیشوایان معصوم (علیهم السلام) نیز کمک بگیریم بر وسعت بحث افزوده خواهد شد زیرا مطابق احادیث فراوانی که اطمینان آور است حضرت خضر (معاصر حضرت موسی) نیز هنوز زنده است وتا ظهور حضرت مهدی (علیه السلام) زنده خواهد ماند، وهم اکنون عمر او بالغ بر ۶۰۰۰ سال می باشد.(۱۷۰) داستان حضرت خضر وحضرت موسی در قرآن کریم در سوره کهف آیه های ۸۲ - ۶۰ آمده است. حضرت موسی آگاه می شود که در زیر آسمان مرد دانشمندی هست که مقام علمی اش از حضرت موسی بالاتر است، از خداوند درخواست می کند که جای او را به حضرت موسی بیان کند تا به پیش او رفته از محضرش استفاده نماید.
خداوند جای او را به موسی بیان می فرماید. حضرت موسی رخت سفر بربسته به سوی آن معلم بزرگ راه می افتد. پس از طی منازل سرانجام به مقصود خود نائل شده به دیدار او موفق می شود. حضرت خضر می فرماید که تو نمی توانی با من شرط مصاحبت را به جای آوری. حضرت موسی با او پیمان می بندد که در کارهای او مداخله نکند وبر او خورده نگیرد. ولی هنگامی که در حضور او راهی سفر می شوند سه کار غیر موجه (از نظر موسی) از او سر می زند:
۱ - کشتی را سوراخ می کند.
۲- جوانی را می کشد.
۳ - دیوار مخروبه ای را بدون اجرت بنا می کند. در هر سه مورد حضرت موسی زبان به اعتراض می گشاید ودر نتیه از مصاحبت او محروم می گردد.(۱۷۱) روی این بیان حضرت خضر در زمان حضرت موسی پیامبری بزرگوار بود واز پیامبری اولوالعزم چون موسی مقام علمی اش بالاتر بود. حمد الله مستوفی می نویسد: اوالعزم بودن حضرت خضر، صریح روایات اسلامی است.(۱۷۲) ولی در مورد اینکه او به کدام قوم مبعوث بوده ودر زمان حضرت موسی چقدر از عمر او می گذشت اختلاف فراوان هست:
۱ - او فرزند آدم بود.(۱۷۳)
۲ - او نواده آدم بود.
۳ - او معاصر حضرت ابراهیم بود.(۱۷۴)
۴ - از پیامبران بنی اسرائیل بود.
۵ - معاصر ذوالقرنین ودر سپاه او بود. طبری می نویسد: قول نزدیک به حق اینست که او پیش از موسی ومعاصر فریدون وذوالقرنین بود.(۱۷۵)
در مورد اسم او مشهور اینست که اسمش ایلیا است(۱۷۶) ولی مرحوم طریحی می فرماید که قول صحیح اینست که بلیا باشد(۱۷۷)، آنچه مسلم است اینست که خضر لقب اوست. در مورد اینکه چرا حضرت خضر زنده جاوید است؟ واز این عمر بسیار طولانی برخوردار شده است؟ باز اختلاف هست که به برخی از آنها اشاره می کنیم:
۱ - خداوند به او این عمر طولانی را داده تا دجال را تکذیب کند.(۱۷۸)
۲ - حضرت آدم در حق او دعا نمود که تا روز قیامت زنده بماند.(۱۷۹)
۳ - او در پیشاپیش سپاه ذوالقرنین بود وهنگامی که به ظلمات رسید از آب حیات خورد.(۱۸۰)
۴ - تا گواه عمر طولانی حضرت ولی عصر (عجل الله فرجه) باشد: امام صادق در حدیث مفصلی که از عمر طولانی حضرت مهدی (عجل الله فرجه) بحث می کند، می فرماید: در علم خدا مقدر بود که قائم آل محمد عمر بسیار طولانی داشته باشد. چون خدا می دانست که بسیاری از مردم در زمان غیبت از عمر طولانی آن حضرت به تردید خواهند افتاد، به بنده صالح خود خضر نیز عمر طولانی عطا فرمود.
واین عمر طولانی صرفا برای اینست که مومنان بتوانند به استناد عمر طولانی او به عمر طولانی قائم ما استدلال کنند تا حجت بر دشمنان تمام شود وکسی را بر خدا عذری نباشد.(۱۸۱) از این حدیث استفاده می شود که عمر طولانی حضرت خضر صرفا برای اثبات عمر طولانی حضرت ولی عصر (عجل الله فرجه) می باشد.
حضرت الیاس
مطابق عقیده برادران اهل سنت، حضرت الیاس نیز هنوز زنده است.(۱۸۲) در قرآن کریم در دو سوره اسم الیاس آمده است(۱۸۳) ولی از زنده بودن او بحث نشده است. اما مطابق روایات فراوانی که اهل سنت نقل کرده اند، او زنده است وهمه ساله در مراسم حج شرکت می کند وآنجا با حضرت خضر دیدار می نماید.(۱۸۴) در روایات شیعه نیز از زنده بودن الیاس بحث شده است ودر برخی از آنها آمده که الیاس موکل خشکی ها وخضر موکل دریاهاست(۱۸۵) ولی علامه طباطبائی آنها را ضعیف شمرده است.(۱۸۶) آقای عسکری معتقد است که الیاس همان خضر است که الیاس نام او، وخضر لقب او می باشد.
واین مطلب را به عموم شیعه نسبت داده می گوید عقیده شیعه بر اینست.(۱۸۷) وسپس حدیث مفصلی نقل می کند که چرا به خضر ملقب شده است.(۱۸۸) در این زمینه از ابن عباس هم نقل شده که خضر همان الیاس است، واین مطلب را به رسول اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) نسبت داده است.(۱۸۹)
حضرت ادریس
طبق عقیده برادران اهل سنت حضرت ادریس نیز زنده است ودر آسمانهاست، آنها علاوه بر احادیث فراوانی که به اسناد خود نقل کرده اند به آیه شریفه ورفعناه مکانا علیا (۱۹۰) نیز استناد می کنند که می فرماید: ما او را به جایگاهی بس بلند بالا بردیم. فرید وجدی(۱۹۱) وابن مسعود، او را با الیاس یکی دانسته اند(۱۹۲) وشاید منشا این قول تورات باشد که از صعود ایلیا به آسمانها سخن گفته است(۱۹۳) وجالبتر اینکه در آخرین فراز تورات از نزول وی پیش از قیامت سخن به میان آمده است(۱۹۴) که می توان آن را با زمان ظهور حضرت ولی عصر (عجل الله فرجه) منطبق دانست.
زنده بودن حضرت ادریس از نظر شیعه مسلم نیست. مرحوم علامه طباطبائی پس از نقل چند روایت در مورد صعود حضرت ادریس به آسمانها، آنها را جزء اسرائیلیات دانسته است.(۱۹۵)
از مطالب فوق نتیجه می گیریم که از نظر شیعه دو نفر از پیامبران به طور مسلم زنده است:
۱ - حضرت عیسی، که صریح قرآن کریم است.
۲ - حضرت خضر، که از نظر روایات قطعی است. ولی از نظر برادران اهل سنت چهار نفر از پیامبران زنده است:
۱ - حضرت عیسی
۲ - حضرت خضر
۳ - حضرت الیاس
۴ - حضرت ادریس آنها می گویند که: عیسی وادریس در آسمانها، والیاس وخضر در زمین می باشند ومی گویند که: خضر موکل دریاها والیاس موکل خشکیهاست وهر دو همه ساله در مراسم حجت شرکت نموده، در آنجا با یک دیگر دیدار می کنند. اگر چه زنده بودن الیاس وادریس از نظر شیعه مسلم نیست، ولی چون از نظر سنی ها قطعی وتردید ناپذیر است،(۱۹۶) برای ما نیز محل استشهاد می باشد، زیرا اعتراض کننده ها بر طول عمر حضرت ولی عصر (عجل الله فرجه) منحصرا از برادران اهل سنت می باشند وهرگز احدی از شیعیان در این مسئله تردید نکرده است، از این رهگذر می توانیم در برابر آنها بگوئیم: به نظر شما چهار نفر از پیامبران هنوز زنده هستند وکوچکترین آنها حضرت عیسی است که در آستانه دو هزار سالگی است وبزرگترین آنها حضرت خضر است که از مرز شش هزار سالگی گذشته است، وهرگز در مورد آنها تردیدی به خود راه نمی دهید، پس چگونه است که در مورد حضرت ولی عصر (عجل الله فرجه) دچار تردید می شوید.
دجال
صدها حدیث از طریق شیعه وسنی دلالت می کند بر اینکه دجال در عصر رسول اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) زنده بود وتا ظهور حضرت ولی عصر (عجل الله فرجه) زنده خواهد ماند وبه دست آن حضرت در باب لد کشته خواهد شد. در این زمینه کافی است که صحیح مسلم را مورد مطالعه قرار دهیم.
از بررسی ۴۵ حدیثی که مسلم در صحیح خود آورده است به دست می آید که از نظر اهل سنت تردیدی نیست در اینکه دجال در عصر رسول اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) زنده بود(۱۹۷) وپیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) او را به اصحاب خود نشان داد(۱۹۸) وبرخی از حاضران در صدد کشتن او بر آمدند ولی پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلم) فرمود: شما هرگز به این کار موفق نمی شوید، زیرا مقدر است که او زنده بماند تا به دست قائم آل محمد (صلی الله علیه وآله وسلم) در باب لد کشته شود.(۱۹۹)
کوتاه سخن اینکه:
۱ - از نظر علوم روز، عمر طولانی نه تنها ممکن، بلکه در انتظار بشر قرن ۲۱ می باشد.
۲ - از نظر تاریخ همواره دراز عمران بسیاری بوده اند.
۳ - از نظر تورات صدها نفر عمر طولانی در حدود یک هزار سال داشته اند.
۴ - از نظر قرآن نه تنها عمر طولانی، بلکه عمر جاویدان نیز امکان پذیر است.(۲۰۰)
۵ - از نظر یهودیان ومسیحیان، ایلیا وعیسی هنوز زنده اند.
۶ - از نظر شیعه عیسی وخضر زنده هستند.
۷ - از نظر اهل سنت: عیسی، خضر، الیاس وادریس از انبیاء، وشیطان ودجال از مفسدان هنوز زنده اند.(۲۰۱) وهمه آنها بیش از حضرت ولی عصر (عجل الله فرجه) عمر کرده اند، که کوچکترین آنها (حضرت عیسی) نزدیک دو برابر حضرت مهدی عمر کرده، وحضرت خضر که از نظر شیعه وسنی زنده بودنش مسلم است، حد اقل ۵ برابر حضرت ولی عصر (عجل الله فرجه) عمر کرده است. وهرگز احدی از مسلمانان در مورد آنها دچار تردید نشده است، پس چگونه می توان در مورد حضرت بقیه الله (عجل الله فرجه) شک وتردید نمود؟! در صورتی که مطابق قانون فلسفی حکم الامثال فیما یجوز وما لا یجوز واحد. پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه وآله وسلم) وپیشوایان معصوم (علیهم السلام) سالها پیش از ولادت حضرت مهدی (عجل الله فرجه) خبر داده اند که او از عمر بسیار طولانی برخوردار خواهد بود. هم اکنون ۳۱۸ حدیث در دست داریم که در آنها نوید عمر بسیار طولانی برای آن مصلح غیبی داده شده است.(۲۰۲) ودر برخی از آنها تصریح شده بر اینکه عمر آن حضرت به قدری طولانی خواهد شد که جز شیعیان راستین کسی در اعتقاد خود استوار نخواهد ماند.(۲۰۳)
به امید روزی که آن یکتا بازمانده الهی از پشت پرده غیبت ظهور نموده، مرزهای جغرافیائی را درهم ریزد وشالوده حکومت واحد جهانی را بر اساس عدالت وآزادی استوار سازد. وبه جنایات وخیانات انسانها خاتمه دهد وپرچم پر افتخار لا اله الا الله، محمد رسول الله، علی ولی الله را برفراز کره خاکی به اهتزاز در آورد. کاخهای ظلم واستبداد را بر ستمگران فروریزد، عدالت وآزادی را به معنای واقعی کلمه عینیت بخشد وجامعه بشری را از چنگال دژخیمانی که صدای صلح دوستی ودادخواهی شان گوش فلک را کر نموده است، رهائی دهد. تا اشک شوق وخرسندی بر گونه های مشتاقان بچکد ودیدگان بی فروغ مشتاقان از نور جمال وفروغ دولتش پر از نور وروشنائی گردد. (انشاء الله تعالی).
نیمه شعبان ۱۴۰۴
حوزه علمیه قم
علی اکبر مهدی پور
پاورقی:
-----------------
(۱) غیبت شیخ طوسی، ص ۱۵۲ - ۱۳۷.
(۲) غیبت نعمانی، ص ۸۰.
(۳) کمال الدین صدوق ص ۵۵۵.
(۴) الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج ۲ ص ۲۸۲.
(۵) الفصول العشره، ص ۲۲ وترجمه آن، ص ۶۱.
(۶) غیبت شیخ طوسی ص ۷۸.
(۷) متوشلخ، سمبل طول عمر در اروپاست وتورات برای او عمر ۹۶۹ ساله گفته است. (تورات، سفر پیدایش: باب ۵ بند ۲۷).
(۸) پانزده گفتار، ص ۴۳۰ به نقل از رجعت متوشلخ بقلم: برناردشاو.
(۹) تفسیر طنطاوی، ج ۱۷ ص ۲۳۲.
(۱۰) مجله مصری الاهرام ۳ دسامبر ۱۹۳۰.
(۱۱) مجله دانشمند، سال ۶ ش ۱ ص ۴۳.
(۱۲) تفسیر طنطاوی ج ۲۴ ص ۸۷.
(۱۳) دادگستر جهان، ص ۲۹۷.
(۱۴) دائره المعارف قرن بیستم، ماده حیات.
(۱۵) مجله دانشمند سال ۶ ش ۱ ص ۴۳.
(۱۶) اطلاعات ش ۱۱۸۰۵، (۲۰ مهر ماه ۴۴).
(۱۷) سوره عنکبوت، آیه ۵۷.
(۱۸) اطلاعات ش ۱۲۱۴۳.
(۱۹) مجله خواندنیها، سال ۲۸ ش ۳۸ ص ۴۳.
(۲۰) اولین دانشگاه وآخرین پیامبر، ج ۲ ص ۲۲۰.
(۲۱) مجله دانشمند، سال ۳ س ۷.
(۲۲) اطلاعات ش ۱۱۸۰۵.
(۲۳) مجله المقتطف سال ۵۹ ش ۳ ص ۲۴۰.
(۲۴) مجله دانشمند سال ۶ ش ۶ ص ۱۴۷.
(۲۵) اطلاعات ش ۱۲۶۳۱، (۱۸ تیر ماه ۴۷).
(۲۶) اطلاعات ش ۱۱۷۳۱، (۲۷ تیر ماه ۴۴).
(۲۷) گذرنامه برای یک زندگی نوین ص ۱۴.
(۲۸) مجله اطلاعات بانوان ش ۳۱۱ ص ۲۲.
(۲۹) مجله دانشمند سال ۶ ش ۶ ص ۱۴۷.
(۳۰) مجله الهلال، مارس ۱۹۳۰ ش ۵ ص ۶۰۷.
(۳۱) اولین دانشگاه وآخرین پیامبر ج ۲ ص ۲۲۰.
(۳۲) مجله ابتکار، ش ۱۶۱ به نقل از مجلات علمی جهان.
(۳۳) الاثار الباقیه، ص ۸۴.
(۳۴) فصول خواجه، ص ۳۸.
(۳۵) فرهنگنامه ج ۹ ص ۸۸۶.
(۳۶) دائره المعارف بریتانیا ج ۱۴ ص ۳۷۶.
(۳۷) دائره المعارف آمریکائی ج ۱۷ ص ۴۶۳.
(۳۸) نوید امن وامان، ص ۲۲۸.
(۳۹) به من بگو چرا؟ ج ۴ ص ۲۲۹.
(۴۰) دائره المعارف آمریکائی ج ۱۷ ص ۴۶۳.
(۴۱) نور دانش، سال ۵ ش ۶.
(۴۲) دادگستر جهان، ص ۲۹۴ به نقل از اطلاعات.
(۴۳) کیهان ش ۶۴۱۳، (۲۲ آذر ماه ۴۳).
(۴۴) کیهان ش ۶۱۱۹، (۲۱ آذر ماه ۴۲).
(۴۵) اطلاعات ش ۱۰۹۸۹، (۱۲ دی ماه ۴۱).
(۴۶) کیهان ش ۶۳۱۰، (۲۰ مرداد ماه ۴۳).
(۴۷) پاسخ ما، ج ۶ به نقل از سالنامه اطلاعات ش ۵.
(۴۸) مجله مکتب اسلام، سال ۱۰ ش ۸ ص ۷۰.
(۴۹) اطلاعات ش ۹۳۰۳.
(۵۰) اطلاعات ش ۹۷۶۳ و۹۸۷۳.
(۵۱) کیهان ش ۵۹۹۱ واطلاعات ش ۱۲۶۷۲.
(۵۲) سالنامه پارس ۱۳۱۱ بخش دوم ص ۱۰۰.
(۵۳) اطلاعات ش ۱۳۸۰۳.
(۵۴) روزنامه خراسان ش ۶۷۳۴.
(۵۵) مجله دانشمند سال ۶ ش ۱ ص ۴۴.
(۵۶) تفسیر طنطاوی ج ۱۷ ص ۲۳۱ به نقل از فن طول عمر اثر دکتر هوفلند.
(۵۷) سالنامه شهرت، سال ۱۳۴۲ ص ۲۸۹ به نقل از مجله کنستلاسیون مقاله ژوستین گلاس.
(۵۸) مجله دانشمند، سال ۶ ش ۱ ص ۴۴.
(۵۹) الاثار الباقیه ص ۷۸.
(۶۰) گذرنامه برای یک زندگی نوین، ص ۲۱.
(۶۱) الثوره، سال اول ش ۹۴.
(۶۲) مجله دانشمند، سال ۶ ش ۱ ص ۴۴.
(۶۳) اولین دانشگاه وآخرین پیامبر ج ۲ ص ۲۰۶.
(۶۴) راز طول عمر، ص ۱۶۳.
(۶۵) سالنامه شهرت، سال ۱۳۴۲ ص ۲۸۹.
(۶۶) مجله دانشمند، سال ۴ ش ۴.
(۶۷) جراید کشور به تاریخ ۱۰ و۱۱ آذر ماه ۳۸.
(۶۸) اطلاعات، ش ۱۲۶۷۲.
(۶۹) اطلاعات، ش ۱۱۸۰۵، (۲۰ مهر ماه ۴۴).
(۷۰) تفسیر طنطاوی، ج ۱۷ ص ۲۳۰.
(۷۱) گذرنامه برای یک زندگی نوین، ص ۲۰.
(۷۲) اطلاعت، ش ۱۲۶۷۲.
(۷۳) اطلاعات، ش ۱۱۸۰۵، (۲۰ مهر ماه ۴۴).
(۷۴) نسناس، نوعی شمپانزه، نوعی پرنده ونوعی حیوان دریائی را می گویند (تاج العروس ج ۴ ص ۲۵۸).
(۷۵) تفسیر طنطاوی ج ۱۷ ص ۲۳۰.
(۷۶) اولین دانشگاه وآخرین پیامبر، ج ۲ ص ۲۰۴.
(۷۷) الفصول العشره، ص ۲۴ وترجمه آن ص ۶۲.
(۷۸) اطلاعات، ش ۱۱۸۸۱، (۲۳ دی ماه ۴۴).
(۷۹) مهدی انقلابی بزرگ ص ۲۲۷.
(۸۰) اطلاعات، ش ۱۱۸۸۱، (۲۳ دیماه ۴۴).
(۸۱) مجله دانشمند، سال ۶ ش ۴ ص ۵.
(۸۲) اطلاعات، ش ۱۱۸۸۱، (۲۳ دیماه ۴۴).
(۸۳) مجله دانشمند، سال ۸ ش ۱ ص ۱۳۶.
(۸۴) مجله دانشمند، سلسله مقالات رابرت نیلسون، ترجمه پرویز قوامی، سال ششم، شماره های ۱۲ - ۴، (بهمن ۴۷ تا مهر ۴۸).
(۸۵) سالنامه شهرت، سال ۱۳۴۲ ص ۲۸۹.
(۸۶) اسفار، ج ۹ ص ۲۳۹.
(۸۷) سوره عنکبوت آیه ۵۷.
(۸۸) اولین دانشگاه وآخرین پیامبر، ج ۲ ص ۲۳۲.
(۸۹) سالنامه شهرت، سال ۱۳۴۲ ص ۲۸۹.
(۹۰) مجله دانشمند، سال ۶ ش ۴ ص ۵.
(۹۱) اطلاعات، ش ۱۱۸۸۱، (۲۳ دیماه ۴۴).
(۹۲) مجله المقتطف سال ۵۹ ش ۳ ص ۲۴۰.
(۹۳) مجله الهلال سال ۲۳ ش ۹ ص ۷۱۸.
(۹۴) همان مدرک، سال ۳۸ ش ۵ ص ۶۰۷.
(۹۵) المهدی، ص ۱۴۲.
(۹۶) هر آنچه بر روی زمین است، فناپذیر است، به جز ذات پروردگار که باقی است سوره الرحمن، آیه های ۲۶ و۲۷.
(۹۷) مجله دانشمند، سال ۶ ش ۴ ص ۵.
(۹۸) اولین دانشگاه وآخرین پیامبر ج ۲ ص ۲۱۸.
(۹۹) دادگستر جهان، ص ۲۹۹.
(۱۰۰) مجله دانشمند، سال ۶ ش ۵ ص ۲۵ - ۱۹.
(۱۰۱) اطلاعات، ش ۱۱۸۰۵، (۲۰ مهر ماه ۴۴).
(۱۰۲) مجله دانشمند، سال ۳ ش ۷.
(۱۰۳) مجله دانشمند، سال ۴ ش ۱۰ ص ۱۱۱.
(۱۰۴) مجله دانشمند، سال ۵ ش ۵ ص ۱۱۸.
(۱۰۵) دادگستر جهان ص ۲۸۱.
(۱۰۶) اطلاعات، ش ۸۹۳۰.
(۱۰۷) وسائل الشیعه، ج ۱۶ ص ۵۴۰.
(۱۰۸) اولین دانشگاه وآخرین پیامبر ج ۲ ص ۲۱۷.
(۱۰۹) الهجره والتکفیر آگاه ترین گروه از انقلابیون مصر است که اعدام انقلابی سادات از طرف آنها انجام یافت. این گروه که مرکزشان در شهر اسیوط در جنوب قاهره است از اخوان المسلمین منشعب شده اند.
(۱۱۰) اولین دانشگاه وآخرین پیامبر، ج ۲ ص ۲۱۳.
(۱۱۱) اطلاعات، ش ۱۹۲۱ و۹۲۳۶.
(۱۱۲) اطلاعات، ش ۱۲۶۷۲.
(۱۱۳) اطلاعات، ش ۱۱۸۰۵.
(۱۱۴) الامالی المنتخبه مظفری، ج ۱ ص ۷۹.
(۱۱۵) اطلاعات، ش ۸۷۳۹.
(۱۱۶) اطلاعات، ش ۹۱۹۸.
(۱۱۷) مجله دانشمند، سال ۶ ش ۱ ص ۴۶.
(۱۱۸) تفسیر طنطاوی، ج ۱۷ ص ۲۳۱.
(۱۱۹) روزنامه الاخاء سال ۴ ش ۷۵۷.
(۱۲۰) اطلاعات، شماره های ۹۷۴۱ و۹۷۴۴ و۹۷۶۵.
(۱۲۱) کمال الدین وتمام النعمه، ص ۳۱۶ وبحار الانوار، ج ۵۲ ص ۲۸۵.
(۱۲۲) مجله ستاره طوس، ش ۱، (۳۰ بهمن ماه ۴۱).
(۱۲۳) مجله اطلاعات هفتگی، ش ۱۱۵۷، (۶ دی ماه ۴۲).
(۱۲۴) مجله آسیای جوان، شماره مسلسل ۳۰۹.
(۱۲۵) کیهان، ش ۵۹۱۷، (۲۲ فروردین ۴۲).
(۱۲۶) اطلاعات، ۱۷ اردیبهشت ۴۷.
(۱۲۷) نیایش، از دکتر الکسیس کارل، زیست شناس معروف فرانسوی.
(۱۲۸) مجله نور دانش، سال ۵ ش ۶.
(۱۲۹) مجله مکتب اسلام، سال ۹ ش ۳ ص ۴۲ به نقل از مجله کنستلاسیون.
(۱۳۰) مجله نور دانش، سال ۵ ش ۶.
(۱۳۱) مجله دانشمند، سال ۶ ش ۳ ص ۹.
(۱۳۲) کیهان ۲۲/ ۱۲/ ۱۳۴۵.
(۱۳۳) اطلاعات ۲۷/ ۱۲/ ۱۳۴۵.
(۱۳۴) اولین دانشگاه وآخرین پیامبر، ج ۲ ص ۲۲۰.
(۱۳۵) نور دانش، سال ۵ ش ۶.
(۱۳۶) نور دانش، سال ۵ ش ۶.
(۱۳۷) نور دانش، سال ۵ ش ۶.
(۱۳۸) الله والعلم الحدیث، ص ۹۶.
(۱۳۹) نوید امن وامان، ص ۲۲۹ به نقل از مجله پیک ایران ش ۱۱۵۲.
(۱۴۰) اطلاعات، ش ۹۷۷.
(۱۴۱) نور دانش، سال ۵ ش ۶.
(۱۴۲) مهدی انقلابی بزرگ، ص ۲۳۰.
(۱۴۳) نگارنده کودک ۶ ساله ای را در حدود ۱۰ سال پیش در مشهد مقدس مشاهده کرده است که ۶۵ سوره از قرآن را حفظ داشت وسوره المدثر را در روز مبعث در حضور صدها نفر از فضلا ودانشمندان در کانون بحث وانتقاد دینی مشهد با لحن شیوائی تلاوت کرد.
(۱۴۴) هدیه الاحباب، ص ۷۶.
(۱۴۵) این کتاب توسط برادر اندیشمندم آقای علی اکبر حسنی به فارسی ترجمه شده است.
(۱۴۶) به من بگو چرا؟ ج ۴ ص ۲۳۰.
(۱۴۷) فرهنگنامه، ج ۹ ص ۸۱۶.
(۱۴۸) دادگستر جهان، ص ۱۹۶.
(۱۴۹) مانند گندمهائی که از مقبره فرعون مصر بهنگام حفاری بدست آمد وپس از کاشتن سبز وبارور شد در حالی که سه چهار هزار سال از تاسیس مقبره فرعون می گذشت ونطفه حیاتی در این مدت زنده مانده بود.
(۱۵۰) دادگستر جهان، ص ۲۹۶ به نقل از دکتر ابوتراب نفیسی.
(۱۵۱) بیان الفرقان، ج ۵ ص ۱۱.
(۱۵۲) بحار الانوار، ج ۲۷ ص ۲۱۷.
(۱۵۳) غیبت طوسی ص ۲۵۹ وبحار الانوار، ج ۵۲ ص ۲۸۷.
(۱۵۴) اولین دانشگاه وآخرین پیامبر، ج ۲ ص ۲۲۶.
(۱۵۵) سوره انبیاء، آیه ۶۹.
(۱۵۶) سوره شعرا، آیه ۶۳.
(۱۵۷) سوره نساء، آیه ۱۵۷.
(۱۵۸) سیره ابن هشام، ج ۲ ص ۱۲۷.
(۱۵۹) بحث حول المهدی، ص ۳۴.
(۱۶۰) خنوخ یا اخنوخ همان حضرت ادریس است که به عقیده یهودیان به آسمانها صعود کرده، هنوز هم زنده است: در قرآن کریم هم تعبیری هست که با این معنی قابل تطبیق است. (مریم: ۵۷) ودر برخی روایات از صعود وزنده بودن حضرت ادریس بحث شده است.
(۱۶۱) تورات، سفر پیدایش، باب پنجم، به ترتیب: بندهای ۵ و۸ و۱۱ و۱۴ و۱۷ و۲۰ و۲۳ و۲۷ و۳۱.
(۱۶۲) سفر پیدایش، باب ۹ بند ۲۹.
(۱۶۳) سوره انبیاء، آیه ۴۴ وبهمین مضمون: سوره قصص آیه ۴۵.
(۱۶۴) سوره الصافات، آیه ۱۴۴.
(۱۶۵) کیهان، ش ۶۴۱۳، (۲۲ آذر ماه ۴۳).
(۱۶۶) سوره عنکبوت، آیه ۱۴.
(۱۶۷) المهدی الموعود المنتظر، ج ۲ ص ۳۳۹.
(۱۶۸) کمال الدین، ص ۵۲۳.
(۱۶۹) سوره نساء، آیه ۱۵۷.
(۱۷۰) یوم الخلاص، ص ۱۵۷.
(۱۷۱) متن این حوادث همراه با علل آنها در قرآن کریم آمده است (سوره کهف آیه های ۸۲ - ۶۰).
(۱۷۲) تاریخ گزیده ص ۲۰.
(۱۷۳) المیزان ج ۱۳ ص ۳۵۳.
(۱۷۴) تاج العروس، ج ۳ ص ۱۸۱.
(۱۷۵) تاریخ طبری، ج ۱ ص ۴۱۶.
(۱۷۶) الموسوعه العربیه المیسره، ص ۷۵۸.
(۱۷۷) مجمع البحرین ص ۲۴۶، مجمع البیان ج ۶ ص ۴۸۳ وتاریخ طبری ج ۱ ص ۴۱۵.
(۱۷۸) المیزان ج ۱۳ ص ۳۵۳.
(۱۷۹) کنز الفوائد کراجکی ص ۲۴۸.
(۱۸۰) تفسیر عیاشی، ج ۲ ص ۳۴۱، تاریخ گزیده ص ۳۷ و۹۷، وتاریخ طبری ج ۱ ص ۴۱۴.
(۱۸۱) کمال الدین ص ۳۵۷، بشاره الاسلام ص ۱۴۲، بحار الانوار ج ۵۱ ص ۲۲۲، غیبت شیخ طوسی ص ۱۰۸، منتخب الاثر ص ۲۵۹ وینابیع الموده ص ۴۵۵.
(۱۸۲) البیان فی اخبار صاحب الزمان ص ۱۴۹.
(۱۸۳) سوره انعام آیه ۸۵ وسوره صافات آیه های ۱۲۳ و۱۳۰.
(۱۸۴) تاریخ طبری، فتوحات ابن عربی، وتاج العروس ج ۳ ص ۱۸۱.
(۱۸۵) البرهان علی وجود صاحب الزمان ص ۱۴.
(۱۸۶) المیزان، ج ۱۷ ص ۱۶۰.
(۱۸۷) المهدی الموعود المنتظر، ج ۲ ص ۳۵۰.
(۱۸۸) همان مدرک، ص ۳۴۴.
(۱۸۹) المیزان، ج ۱۷ ص ۱۵۹.
(۱۹۰) سوره مریم آیه ۵۶.
(۱۹۱) قاموس قرآن ج ۱ ص ۱۰۶.
(۱۹۲) المیزان، ج ۱۷ ص ۱۵۹.
(۱۹۳) عهد عتیق، کتاب دوم پادشان، باب ۲ بندهای ۱ و۱۱.
(۱۹۴) عهد عتیق، ملاک نبی، باب ۴ بند ۵.
(۱۹۵) المیزان، ج ۱۴ ص ۷۱.
(۱۹۶) الامام الثانی عشر، ص ۶۰.
(۱۹۷) صحیح مسلم، ج ۴ ص ۲۲۶۷ - ۲۲۴۰.
(۱۹۸) همان مدرک ص ۲۲۶۵ وعقدالدرر ص ۲۹۱ - ۲۸۱.
(۱۹۹) صحیح مسلم، ج ۴ ص ۲۲۵۵.
(۲۰۰) عمر جاویدان به اصطلاح زیست شناسان که بالاخره پایان دارد.
(۲۰۱) زنده بودن شیطان از نظر همه ادیان آسمانی مسلم است وبه صریح قرآن تا وقت معین مهلت داده شده است که مطابق روایات مقصود از وقت معین، روز ظهور حضرت ولی عصر (عجل الله فرجه) می باشد که با ظهور آن کعبه مقصود وقبله موعود، مدت مهلت ابلیس نیز به سر خواهد آمد.
(۲۰۲) منتخب الاثر، ص ۲۸۳ - ۲۷۴.
(۲۰۳) کمال الدین، ص ۳۲۴ و۳۵۴.